Het is weer zomer, tijd voor de tuinsproeier waar de kinderen zo leuk onder kunnen spelen. Vooral het eerste beetje water wat nog warm is omdat de tuinslang in de zon had gehangen vond ik als kind heel prettig… Maar opgepast! Dit is een risicoscenario voor besmetting met de legionella bacterie die veteranenziekte (longontsteking) kan veroorzaken. Een ander voorbeeld in dezelfde categorie: een plantenspuit die lang in de zon heeft gestaan en daarna gebruikt wordt.
Hoe zit dat?
Er zijn twee redenen waarom de kans op besmetting met Legionella zo groot is in bovenstaande voorbeelden:
- De legionellabacterie vermenigvuldigt zich snel als de watertemperatuur tussen de 25 en 60 graden Celsius is.
- Infectie vindt plaats doordat verneveld water met daarin legionella bacteriën ingeademd word.
Hoe ontstaat Legionella?
Legionella groeit het best in stilstaand water met een temperatuur tussen 25 en 60 graden Celsius (37 °C is optimaal) en als er een dunne laag organisch materiaal op de wanden van de slang of buis zit. Deze omstandigheden komen veelvuldig voor in warmwatersystemen zoals in zwembaden, fonteinen, drinkwaterleidingen en luchtkoelers. Als er doodlopende uiteinden aan leidingen zitten waar het water lang stil blijft staan, krijgt de bacterie de kans zich te vermeerderen in het dunne slijmlaagje in het bezinksel op de bodem van leidingen en reservoirs of aan de binnenkant van leidingen.
Symptomen Legionella
De griepvariant is meestal tijdelijk, de veteranenziekte is echter een chronische longaandoening met mogelijk dodelijke afloop. Infectie vindt plaats doordat de bacterie via de neus of de mond wordt ingeademd en zich vestigt in de longen. De verspreiding gebeurt dus middels aerosolen dit zijn kleine waterdruppeltjes in de lucht die de bacterie kunnen bevatten en die ontstaan door verneveling van water. Risicogroepen zijn personen die een verminderde weerstand hebben zoals ouderen en rokers.
Legionella in hemelwater
Vaak wordt hemelwater (regenwater) ten onrechte in verband gebracht met legionella. Het is namelijk niet de herkomst van het water wat bepalend is voor deze bacterie maar de toepassing. Indien water, of dat nu hemelwater of drinkwater is, lang te warm bewaard wordt is er gevaar op besmetting als men aan nevel van dit water blootgesteld word. Het gebruik van hemelwater is niet gevaarlijk tenzij er verkeerde aansluitingen zijn gemaakt zoals tien jaar geleden is gebeurd in de nieuwbouwwijk Leidse Rijn bij Utrecht. Hierbij ging het overigens niet om hemelwatergebruik ,maar om water van een andere herkomst. Er bestaat geen verband tussen het gebruik van hemelwater en besmetting met de Legionellabacterie.
Lekker spelen onder de tuinsproeier
Het is niet nodig bang te zijn voor Legionella als u weet wat (vooral niet) te doen. Het is dus helemaal niet eng om de kinderen onder de tuinsproeier te laten spelen in de zomer, maar laat het eerste beetje warm water weglopen zonder er mee te sproeien en spoel de slang nog even door. Doe dit ook met de douche in huis als u terug komt van de zomervakantie. Zo voorkom je Legionella besmetting en kunnen we lekker van de zomer genieten.
Er bestaan een hoop misverstanden over Legionella en de veteranenziekte dus vertel het voort vooral aan mensen met kinderen.
Auteur: Gerrit Box
