Wij zijn ervan overtuigd dat in de toekomst steeds meer energie lokaal zal worden opgewekt. Het zelf voorzien in je eigen energie spreekt veel mensen aan. Consumenten zijn enthousiast, en lopen warm als het gaat om de toepassing van zonnepanelen, aardwarmte en windenergie. Dit merken wij ook aan de vele reacties en discussies op deze site, allemaal mensen die manieren zoeken om hun eigen leefomgeving verder te verduurzamen. Ook de markt is er klaar voor met bewezen producten. Maar waarom wil het toch niet vlotten als het gaat om kleinschalige duurzame energievoorziening?
De Groene Zaak, platform van koplopers in duurzaam ondernemen, heeft naar die vraag onderzoek gedaan. De uitkomst is dat bedrijven zich gehinderd voelen bij het verduurzamen van hun (lokale) energievoorziening door onderling tegenstrijdige wetgeving, financiële onzekerheid en onduidelijk lokaal netbeheer. Ook ontoereikende subsidies, te traag verleende vergunningen en weerstanden bij de lokale overheden worden vaak genoemd. De Groene Zaak heeft een lijst met 12 barrières opgesteld die de transitie naar meer kleinschalige duurzame energievoorziening belemmeren.
- Financiële onzekerheid
Veel duurzame energieprojecten gaan niet door omdat deze binnen de huidige bancaire risicomarges niet financierbaar zijn. - SDE-subsidie ontoereikend
De SDE-subsidie is voor bepaalde categorieën ontoereikend, en voor nagenoeg alle categorieën niet-structureel en niet-consistent. - Ontbrekende vergunningen
Projecten kunnen niet voortvarend worden uitgevoerd omdat er enerzijds teveel voorschriften zijn op tal van (ruimtelijke) aspecten, en anderzijds vergunningen (veel) te traag worden afgegeven. - Strijdige wetgeving
In de praktijk blijkt (milieu)wetgeving vaak strijdig te zijn met andere wetgeving, bijvoorbeeld volkshuisvestingsvoorschriften. - Onduidelijkheid lokaal netbeheer
Volgens de Elektriciteitswet dient een „netbeheerder‟ te worden aangewezen, ook voor een Lokaal Energie Netwerk (LEN) op het niveau van een woonwijk, bedrijventerrein of kantorencluster. Dat is op deze kleine schaal onwenselijk en uitermate complex; ontheffing wordt echter soms wel, soms niet verleend. - Nederlandse wetgeving strikter dan Europese wetgeving
De Nederlandse wetgeving op het gebied van netwerken blijkt strikter dan de Europese wetgeving. Dit is voor kleinschalige projecten onnodig belastend. - Vrijheid van „switchen‟ werkt belemmerend
Vrijheid van „switchen‟ werkt goed in het traditionele centrale leveringsmodel, maar belemmert om een aantal redenen innovatieve lokale samenwerkingsvormen. Lokale energienetwerken verdienen een eigen status. - Koppeling SDE-subsidie aan EAN code
De SDE subsidie op zonnepanelen is gekoppeld aan de individuele EAN aansluitingscode. Hierdoor worden samenwerkingen met collectieve systemen relatief minder rendabel en worden bijvoorbeeld PV-systemen op flatgebouwen geblokkeerd. - Weerstand netbeheerders
Netbeheerders zijn ten onrechte bezorgd over het verlies van technische controle over het net (belasting, balans, kwaliteit) en over verlies van inkomsten bij duurzame opwekking. - Ecotaks op duurzame elektriciteit en gas
Over duurzame elektriciteit en gas moet een ecotaks betaald worden. Beter zou het zijn om de ecotaks te differentiëren naar CO2-uitstoot. Het wordt dan aantrekkelijker om duurzame energie op te wekken. - Beheerders overheidsdomeinen werken niet altijd mee
Nu staat alleen het areaal in beheer van Rijkswaterstaat ter beschikking voor initiatieven om duurzame energie op te wekken. Andere beheerders van het publieke domein zoals de Dienst Landelijk Gebied en lagere overheden blijven passief. - Lagere overheden blijven passief.
Geen mogelijkheid tot compensatie met Nederlandse CO2-projecten. CO2-projecten in Nederland kunnen niet gefinancierd worden met de verkoop van CO2-rechten uit die projecten omdat de reductie dan dubbel wordt geclaimd, namelijk zowel door de Staat der Nederlanden als door organisaties/bedrijven.
De Groene Zaak wijst erop dat kleinschalige versus grootschalige energievoorziening niet samenvalt met duurzaam versus niet-duurzaam, of hernieuwbaar versus fossiel. Volgens het platform is het cruciaal om synergie te realiseren tussen grootschalige en kleinschalige (centrale en decentrale) verduurzaming. “Beide versterken elkaar en beide zijn nodig”. En daar zijn wij het helemaal mee eens.
