Onze omgeving zit vol met energie. Met een warmtepomp kan deze energie uit de natuur (aardwarmte) worden gebruikt als verwarmingswarmte of voor de verwarming van water. Deze bron van warmte is onuitputtelijk en kosteloos beschikbaar: buitenlucht, en grond- of oppervlaktewater zijn immers altijd toegankelijk. En dat is positief, want we willen van het gas af. Het toepassen van een warmtepomp in huis en voor de productie van warm water is de laatste tijd flink in opmars. In Duitsland en Scandinavië wordt deze techniek al veel langer toegepast. Daar is het vaak een vast onderdeel bij het ontwerp van een woning. Maar ook in Nederland is er steeds meer belangstelling voor deze alternatieve verwarmingsbron. Wij vertellen je er alles over.
Hoe werkt een warmtepomp?
Een warmtepompinstallatie gebruikt gratis aardwarmte van buiten om deze binnen te benutten. Rondom het huis kan daarbij gebruik gemaakt worden van warmte uit de lucht, grond of grondwater. In de grond is de temperatuur vanaf een diepte van 1,5 meter bijvoorbeeld het hele jaar meer dan 0°C. Aardwarmte gebruiken met een warmtepomp systeem kan daarom een duurzame oplossing zijn. Met de warmtepomp kan je gemiddeld 35% (en maximaal 50%!) CO2-uitstoot op je verwarming en warm water besparen. De gewonnen aardwarmte vervangt de inzet van fossiele brandstoffen vrijwel volledig. En warmtepompen gebruiken natuurlijk wel stroom, maar ze zijn veel zuiniger dan je CV. Zo bespaar je niet alleen CO2-uitstoot, maar ook veel geld.
De huidige generatie warmtepompen zijn veelal gebaseerd op een elektrisch aangedreven compressietechniek. Daarbij wordt in een gesloten circuit vloeistof (een mengsel van water en glycol) rondgepompt. Deze vloeistof is vloeibaar of gasachtig, afhankelijk van de druk en temperatuur. De verandering in toestand van de vloeistof zorgt er voor dat warmte wordt opgenomen en vervolgens weer wordt afgegeven.
Een warmtepompinstallatie bestaat uit een vloeistofcircuit een pomp, een expansieventiel en twee warmtewisselaars. De verdamper haalt de warmte van buiten en de condensator zorgt ervoor dat de warmte weer wordt afgegeven.
De werking in stappen
- Onttrekking van warmte
Een vloeistof met een kookpunt lager dan de omgevingstemperatuur dient als transportmiddel van de warmte. De vloeistof onttrekt warmte aan de buitenlucht of aan andere warmtebron en verdampt deze vervolgens in de verdamper. - Compressie
Een compressor drukt vervolgens de verdampte vloeistof samen tot maximaat 30 bar. Hierdoor stijgt de temperatuur van de damp tot 63 graden celcius. - Afgifte van warmte
De verzamelde warmte van de damp wordt via een condensor vervolgens weer afgegeven aan een boilervat. Doordat de damp in dit vat weer afkoelt condenseert deze weer tot vloeistof. Deze stroomt vervolgens via het expansieventiel (die de druk verlaagt tot 5 bar, en de temperatuur terugbrengt) terug naar de verdamper. Daarna begint het proces weer opnieuw.
Slechts rond de 20% van de energie bij dit proces komt uit jouw stroom. Dit is de energie die nodig is voor het oppompen. De rest kan je aan de buitenlucht onttrekken. Zie ook het onderstaande filmpje voor een verdiepende toelichting.
Rendement warmtepomp
Een warmtepomp pompt in een gesloten circuit koelvloeistof rond. Hiervoor gebruikt de pomp gas of elektriciteit. Het rendement van de pomp wordt uitgedrukt in COP (Coëfficiënt of Performance). Deze geeft de verhouding tussen de afgegeven energie en de opgenomen energie weer. Hoe hoger de COP, hoe beter.
Hoewel het rendement van warmtepompen interessant is, is het volgens Milieu Centraal relevanter om CO2-uitstoot van een warmtepomp en hr-ketel met elkaar te vergelijken. Ze leggen uit dat bij een COP van meer dan 2,0 een warmtepomp voor minder CO2-uitstoot zorgt dan een hr-ketel. In een goed geïsoleerde woning van een 3-persoons huishouden stoot een hr-ketel ongeveer 1.900 kilo CO2 uit. Een volledige warmtepomp op lucht stoot in dit huishouden 1.300 kilo uit, en een bodemwarmtepomp maar 1.000 kilo. Dat is tot wel 45% minder.
Je kunt de warmte die wordt gewonnen met een warmtepomp op verschillende manieren benutten. De theorie daarbij is dat hoe lager de gebruikte temperatuur is, hoe efficiënter de installatie werkt. Met andere woorden: hoe kleiner het verschil tussen de koudebron en de warmtebron, hoe hoger het rendement. Lage temperatuur verwarming wordt veel toegepast via vloerverwarming en wandverwarming. Vloer- en wandverwarming zorgen door het grote oppervlak voor een gelijkmatige verdeling van temperatuur. Hierdoor kan op lagere temperatuur gestookt worden, zonder inleveren van comfort. Met een warmtepomp in huis kun je dus zowel duurzaam als comfortabel leven.
In de meeste gevallen is de elektrische luchtwarmtepomp de beste keuze. Die is relatief gemakkelijk te installeren, en bovendien de goedkoopste optie. De hybride luchtwarmtepomp gebruikt behalve elektriciteit nog steeds gas: bij deze optie is de milieuwinst minder. De grondwarmtepomp is het meest zuinig. Nadeel aan deze warmtepomp is dat hij gemiddeld zo’n 5000 euro duurder dan andere typen warmtepompen. Daarnaast neemt een grondwarmtepomp meer ruimte in, en de installatie is lastiger.
De grondwarmtepomp
Wanneer een warmtepomp haar warmte uit de grond haalt spreken we over een geothermische warmtepomp. Er zijn twee soorten systemen die kunnen worden toegepast. De warmtewisselaar die horizontaal in de grond van de tuin wordt geplaatst en de warmtewisselaar die verticaal in diepere grondlagen wordt aangebracht.
Horizontale warmtepomp
De zon warmt de aarde op. Deze energie kan worden teruggewonnen door een leidingnet dat ongeveer 70 centimeter onder de grond wordt aangebracht. Heb je een goed geïsoleerd huis? Dan moet de beschikbare grond in de tuin ongeveer 1,5 keer zo groot zijn als het te verwarmen oppervlak. Een slecht geïsoleerde woning heeft een groter oppervlak nodig om voldoende warmte uit de grond te kunnen halen. Hou er wel rekening mee dat wortels van planten en bomen de leidingen van de warmtepomp kunnen beschadigen.
Verticale warmtepomp
Het is ook mogelijk om de leidingen verticaal in de grond te plaatsen tot een diepte van 50 tot 150 meter. De temperatuur van de aarde is op die diepte hoger. Deze warmte is afkomstig van zonnestraling, grondwater uit oppervlaktewater en door verwarming vanuit de aardkern. Een verticale pomp is ideaal als woonhuizen onvoldoende ruimte hebben voor een horizontale plaatsing van het buizensysteem. Zo kun je ook met een kleine tuin gebruik maken van een warmepomp in huis.
Wat heb je nodig voor (het gebruik van) een warmtepomp?
Verwarmen met behulp van een warmtepomp is het meest geschikt voor nieuwbouwwoningen. Vanaf de bouw kan dan rekening gehouden worden met de installatie, en kan gekozen worden voor het meest efficiënte systeem. In de meest gevallen betekent dit excellente isolatie in combinatie met lage temperatuur vloerverwarming. Bij nieuwbouwwoningen bespaar je hiermee ten opzichte van een gangbaar HR CV systeem tot wel 50% op de energierekening. Het gebruik van aardwarmte helpt tevens om de EPC-waardes die bij nieuwbouw steeds zwaarder wegen, goed te kunnen realiseren. De investeringskosten bij nieuwbouw liggen ongeveer rond €14.000. Als je de kok des huizes daarnaast zo ver weet te krijgen om op een andere bron dan aardgas te koken, kun je de aansluiting op het gasnet achterwege laten. Hiermee worden de netto investeringskosten met zo’n €2000 verlaagd.
Bij bestaande bouw is het belangrijk is dat de isolering op orde is of wordt gebracht. De ramen moeten minimaal uit dubbel glas bestaan, warmteisolerend is nog beter. Er moet ruimte zijn om een (verticaal of horizontaal)bronsysteem aan te leggen, en het afgiftesysteem moet op orde zijn. Hier geldt net als bij nieuwbouw: lage temperatuur verwarming (vloerverwarming of lage temperatuur verwarming (LTV) convectoren/radiatoren) zijn het beste. Voor bestaande bouw is een warmtepomp installatie daarom vooral interessant bij rigoureuze verbouwingen. Let op: de hybride warmtepomp is hierop een uitzondering. Deze kan gemakkelijk bij een bestaande cv-ketel geplaatst worden. Bovendien kan deze warmtepomp in bijna elke woning worden toegepast. Ook in oudere woningen maakt de hybride warmtepomp de warmtevoorziening een stuk duurzamer.
Ook goed om te weten: warmtepompen kunnen maximaal 55 graden verwarmen. Dat klinkt veel, maar een Cv-ketel verwarmt wel 60 tot 80 graden. 55 graden is meer dan voldoende om je huis te verwarmen, mits deze goed geïsoleerd is. Omdat een warmtepomp minder snel verwarmt, moet je zorgen voor een constante ‘basistemperatuur’. Bijvoorbeeld door te zorgen dat het in je huis niet kouder wordt dan 17 graden. Zo’n lage temperatuur verwarming bespaart sowieso al veel energie. Het zorgt ervoor dat de warmte zich beter en sneller verspreidt.
Je radiatoren moeten groot en efficient genoeg zijn voor lage temperatuurverwarming. Als ze te klein zijn moet je radiatoren bijplaatsen of vloerverwarming aanleggen. Dat kost je gemiddeld zo’n 2500 euro, en is goedkoper dan het vervangen van je gehele verwarmingsinstallatie. Om te testen of jouw huis al goed genoeg verwarmd en geïsoleerd is, kun je jouw huidige CV op een lagere temperatuur zetten (tussen de 50 en 60 graden). Als ook met deze lagere temperatuur het huis goed opwarmt, is deze geschikt voor een warmtepomp.
Een warmtepomp is een complex systeem. Wij adviseren dan ook om een installateur in te huren om de warmtepomp voor je te plaatsen. Maar waar moet je allemaal op letten bij het kiezen van een installateur? Om het je gemakkelijk te maken, hebben wij een vergelijking gemaakt tussen verschillende warmtepomp installateurs.
Als jullie dit kunnen uitleggen.?!
Zàl eens op de sticker kijken,
Die erop zit, Wie het onderhoud aan
Bewuste WARMTEPOMP Doet.
Is misschien de èèrste stap, die ik had moeten nemen.
Als u tòch een idee heeft,hoor ik dat graag
Hallo wij zijn terug verhuisd,naar HELMOND. NL; TOLPOST 2.
5701HE te HELMOND.Binnen 1 week,waren
We,Oververhuisd.ff wennen,maar zitten hier goed. Mèt de bezichtiging werd,
Òns verteld Dàt de Warmtepomp als het
Koud is goed verwarmd.! Èn bij hitte
Juist koelt. Wij hebben er niks van
Gemerkt.Koud is het niet,mèt de hitte
Heb ik niks gemerkt, èn ventilators
Aangeschaft,ook op of i/d vloer mix
Gemerkt.Toen wij de bezichtiging kregen, Zei ze àllèèn maar dat We de
Thermostaat,zò min mogelijk moesten,
Gebruiken. Èn dat ie tòch ongeveer,
24 uur over deed,bij verandering.!
Nu zit er i/d woonkamer een thermostaat, + in de andere 2 kamers.
Mààr daar zitten, À.gèèn batterijen
In & B.gèèn draadje of iets dergelijks. Heb nèt ff gekeken, in
De woonkamer & daar zit gewoon een
Batterij,+ draad in,mèt zo`n stekkertje die je in je modem plugt,
Zoals de telefoon (kleintje).
Waarom die 2 niet werkende thermosta ten.?
Graag info over het aanschaffen van een warmte pomp installatie
Eengezins hoekwoning 4 jaar oud
Zonnepanelen aanwezig 3000kwh
Radiatoren in de woning aanwezig
Inductiekookplaat (lucht-lucht)
Heb je al wat gekocht