Duurzaam sinds 2007Meer dan 650 artikelenDe duurzaamste oplossing
Warmtepomp buiten

Je huis met een warmtepomp verwarming. Alle soorten & tips op een rij.

Milieuwinst
700 kilo CO2 per jaar
Kosten
6.000 - 18.000 euro
Terugverdientijd
8 - 18 jaar
Subsidie
Ja

Een warmtepomp verwarming onttrekt warmte uit de omgeving, zoals de lucht, grond of water, en gebruikt deze energie vervolgens om een woning te verwarmen. Aardwarmte, aan de andere kant, maakt gebruik van de natuurlijke warmte die diep in de aarde aanwezig is. Deze bron van warmte is onuitputtelijk en kosteloos beschikbaar: buitenlucht, en grond- of oppervlaktewater zijn immers altijd toegankelijk. En dat is positief, want we willen van het gas af. In dit artikel lees je alles over de warmtepomp verwarming. 

1
Wat is een warmtepomp verwarming?

Warmtepomp

Een warmtepompinstallatie gebruikt gratis aardwarmte van buiten om deze binnen te benutten. Rondom het huis kan daarbij gebruik gemaakt worden van warmte uit de lucht, grond of grondwater. In de grond is de temperatuur vanaf een diepte van 1,5 meter bijvoorbeeld het hele jaar meer dan 0°C. Aardwarmte gebruiken met een warmtepomp systeem kan daarom een duurzame oplossing zijn.

Met de warmtepomp verwarming kan je gemiddeld 35% (en maximaal 50%!) CO2-uitstoot besparen. De gewonnen aardwarmte vervangt de inzet van fossiele brandstoffen vrijwel volledig. En warmtepompen gebruiken natuurlijk wel stroom, maar ze zijn veel zuiniger dan je CV. Zo bespaar je niet alleen CO2-uitstoot, maar ook veel geld.

De huidige generatie warmtepompen zijn veelal gebaseerd op een elektrisch aangedreven compressietechniek. Daarbij wordt in een gesloten circuit vloeistof (een mengsel van water en glycol) rondgepompt. Deze vloeistof is vloeibaar of gasachtig, afhankelijk van de druk en temperatuur. De verandering in toestand van de vloeistof zorgt er voor dat warmte wordt opgenomen en vervolgens weer wordt afgegeven. Een warmtepompinstallatie bestaat uit een vloeistofcircuit een pomp, een expansieventiel en twee warmtewisselaars. De verdamper haalt de warmte van buiten en de condensator zorgt ervoor dat de warmte weer wordt afgegeven. 

2
Zo werkt de warmtepomp verwarming

1
Onttrekking van warmte

Een vloeistof met een kookpunt lager dan de omgevingstemperatuur dient als transportmiddel van de warmte. De vloeistof onttrekt warmte aan de buitenlucht of aan een andere warmtebron en verdampt deze vervolgens in de verdamper.

2
Compressie

Een compressor drukt vervolgens de verdampte vloeistof samen tot maximaal 30 bar. Hierdoor stijgt de temperatuur van de damp tot 63 graden Celsius.

3
Afgifte van warmte

De verzamelde warmte van de damp wordt via een condensor vervolgens weer afgegeven aan een boilervat. Doordat de damp in dit vat weer afkoelt condenseert deze weer tot vloeistof. Deze stroomt vervolgens via het expansieventiel (die de druk verlaagt tot 5 bar, en de temperatuur terugbrengt) terug naar de verdamper. Daarna begint het proces weer opnieuw.

Warmtepomp werking

Maar ongeveer 20% van de energie in dit proces komt uit jouw stroom. Dit is de energie die nodig is voor het oppompen. De rest kan je aan de buitenlucht onttrekken. Zie ook het onderstaande filmpje voor een verdiepende toelichting.

Hoe werkt een warmtepomp? - Nathan
Hoe werkt een warmtepomp? - Nathan

3
Rendement warmtepomp

Een warmtepomp pompt in een gesloten circuit koelvloeistof rond. Hiervoor gebruikt de pomp gas of elektriciteit. Het rendement van de pomp wordt uitgedrukt in COP (Coëfficiënt of Performance). Deze geeft de verhouding tussen de afgegeven energie en de opgenomen energie weer. Hoe hoger de COP, hoe beter.

Hoewel het rendement van de warmtepomp verwarming interessant is, is het volgens Milieu Centraal relevanter om CO2-uitstoot van een warmtepomp en hr-ketel met elkaar te vergelijken. Ze leggen uit dat bij een COP van meer dan 2,0 een warmtepomp voor minder CO2-uitstoot zorgt dan een hr-ketel. In een goed geïsoleerde woning van een 3-persoons huishouden stoot een hr-ketel ongeveer 1.900 kilo CO2 uit. Een volledige warmtepomp op lucht stoot in dit huishouden 1.300 kilo uit, en een bodemwarmtepomp maar 1.000 kilo. Dat is tot wel 45% minder.

Je kunt de warmte die wordt gewonnen met een warmtepomp op verschillende manieren benutten. De theorie daarbij is dat hoe lager de gebruikte temperatuur is, hoe efficiënter de installatie werkt. Met andere woorden: hoe kleiner het verschil tussen de koudebron en de warmtebron, hoe hoger het rendement. Lage temperatuur verwarming wordt veel toegepast via vloerverwarming en wandverwarming. Vloer- en wandverwarming zorgen door het grote oppervlak voor een gelijkmatige verdeling van temperatuur. Hierdoor kan op lagere temperatuur gestookt worden, zonder inleveren van comfort. Met een warmtepomp verwarming kun je dus zowel duurzaam als comfortabel leven.

4
Soorten warmtepompen

1
Lucht/lucht warmtepomp

De luchtwarmtepomp is een efficient en duurzaam systeem dat energie uit de buitenlucht haalt en die gebruikt voor verwarming. Deze energie kan ook gewoon uit koude lucht worden gehaald. De pomp bestaat uit twee verschillende gedeelten en werkt hetzelfde als een airco. In het buitendeel wordt warmte uit de buitenlucht gehaald en overgedragen aan het koudemiddel. Het binnendeel haalt de warmte uit het koudemiddel en geeft deze af aan de binnenlucht. Over dit systeem vind je meer in dit artikel over ervaringen met de lucht lucht warmtepomp.

2
Elektrische luchtwarmtepomp

Deze warmtepomp haalt ook energie uit de lucht. Warmte wordt door het buitendeel onttrokken en overgedragen aan het koudemiddel. Deze warmte wordt in het binnendeel van het koudemiddel overgedragen aan een afgifte- of warmwatersysteem. Het verwarmde water kan gebruikt worden voor bijvoorbeeld radiatoren of vloerverwarming. 

3
Water/water warmtepomp

Dit type haalt energie uit grondwater. Er wordt grondwater omhoog gepompt uit twee putten. Hier wordt warmte uit gewonnen, waarna het water terug de grond in wordt gepompt. De vrijgekomen energie kan gebruikt worden om (tap)water te verwarmen. Let op: deze soort warmtepomp is minder geschikt voor particulieren, en wordt vanwege hoge installatiekosten vooral ingezet voor grotere gebouwen.

4
Hybride warmtepomp

Een hybride pomp is een combinatie van een hr-ketel en een warmtepomp. Dit is de meest toegankelijke en meest voorkomende soort warmtepomp. De pomp gebruikt lucht als warmtebron, en kan de woning het grootste deel van het jaar van warmte voorzien. Tijdens zeer koude dagen of voor het verwarmen van tapwater kan de CV als backup worden ingezet. Meer over de hybride warmtepomp vind je in de video hieronder.

5
Horizontale grondwarmtepomp
Warmtepomp horizontaal

Wanneer een warmtepomp haar warmte uit de grond haalt spreken we over een geothermische warmtepomp. Er zijn twee soorten systemen die kunnen worden toegepast. De warmtewisselaar die horizontaal in de grond van de tuin wordt geplaatst en de warmtewisselaar die verticaal in diepere grondlagen wordt aangebracht.

De zon verwarmt de aarde op. Bij een horizontale grondwarmtepomp kan deze energie worden teruggewonnen door een leidingnet dat ongeveer 70 centimeter onder de grond wordt aangebracht.

Heb je een goed geïsoleerd huis? Dan moet de beschikbare grond in de tuin ongeveer 1,5 keer zo groot zijn als het te verwarmen oppervlak. Een slecht geïsoleerde woning heeft een groter oppervlak nodig om voldoende warmte uit de grond te kunnen halen. Hou er wel rekening mee dat wortels van planten en bomen de leidingen van de warmtepomp kunnen beschadigen.

6
Verticale grondwarmtepomp
Warmtepomp verticaal

Het is ook mogelijk om de leidingen verticaal in de grond te plaatsen tot een diepte van 50 tot 150 meter. De temperatuur van de aarde is op die diepte hoger. Deze warmte is afkomstig van zonnestraling, grondwater uit oppervlaktewater en door verwarming vanuit de aardkern.

Een verticale pomp is ideaal als woonhuizen onvoldoende ruimte hebben voor een horizontale plaatsing van het buizensysteem. Zo kun je ook met een kleine tuin gebruik maken van een warmepomp in huis.

5
Welke warmtepomp is de beste?

1
CV ketel ouder dan 10 jaar?

In de meeste gevallen is de elektrische luchtwarmtepomp de beste keuze. Die is relatief gemakkelijk te installeren, en bovendien de goedkoopste optie. Heb je zonnepanelen? Dan vangen deze een deel van de stroombehoefte op en is je terugverdientijd nog sneller.

2
CV ketel nog goed en onlangs afgesteld?

De hybride luchtwarmtepomp gebruikt behalve elektriciteit nog steeds gas: bij deze optie is de milieuwinst minder maar het is zonde om een nog prima CV ketel weg te gooien.

3
Meest zuinig

De grondwarmtepomp is het meest zuinig. Nadeel aan deze warmtepomp is dat hij gemiddeld zo’n 5000 euro duurder dan andere typen warmtepompen. Daarnaast neemt een grondwarmtepomp meer ruimte in, en de installatie is lastiger. 

Hybride warmtepompen - Kooptips en advies (Consumentenbond)
Hybride warmtepompen - Kooptips en advies (Consumentenbond)

6
Wat heb je nodig voor (het gebruik van) een warmtepomp verwarming?

1
Nieuwbouw

Een warmtepomp verwarming is het meest geschikt voor nieuwbouwwoningen. Vanaf de bouw kan dan rekening gehouden worden met de installatie, en kan gekozen worden voor het meest efficiënte systeem. In de meest gevallen betekent dit excellente isolatie in combinatie met lage temperatuur vloerverwarming. 

Bij nieuwbouwwoningen bespaar je hiermee ten opzichte van een gangbaar HR CV systeem tot wel 50% op de energierekening. Het gebruik van aardwarmte helpt tevens om de EPC-waardes die bij nieuwbouw steeds zwaarder wegen, goed te kunnen realiseren. De investeringskosten bij nieuwbouw liggen ongeveer rond €14.000.

Als je de kok des huizes daarnaast zo ver weet te krijgen om op een andere bron dan aardgas te koken, kun je de aansluiting op het gasnet achterwege laten. Hiermee worden de netto investeringskosten met zo’n €2000 verlaagd.  

2
Bestaande bouw

Bij bestaande bouw is het belangrijk is dat de isolering op orde is of wordt gebracht. De ramen moeten minimaal uit dubbel glas bestaan, warmteisolerend is nog beter. Er moet ruimte zijn om een (verticaal of horizontaal)bronsysteem aan te leggen, en het afgiftesysteem moet op orde zijn. Hier geldt net als bij nieuwbouw: lage temperatuur verwarming (vloerverwarming of lage temperatuur verwarming (LTV) convectoren/radiatoren) zijn het beste.

Voor bestaande bouw is een warmtepomp verwarming daarom vooral interessant bij rigoureuze verbouwingen. Let op: de hybride warmtepomp is hierop een uitzondering. Deze kan gemakkelijk bij een bestaande cv-ketel geplaatst worden. Bovendien kan deze warmtepomp in bijna elke woning worden toegepast. Ook in oudere woningen maakt de hybride warmtepomp de warmtevoorziening een stuk duurzamer.

3
Warmtepompen kunnen maximaal 55 graden verwarmen

Dat klinkt veel, maar een Cv-ketel verwarmt wel 60 tot 80 graden. 55 graden is meer dan voldoende om je huis te verwarmen, mits deze goed geïsoleerd is. Omdat een warmtepomp minder snel verwarmt, moet je zorgen voor een constante ‘basistemperatuur’. Bijvoorbeeld door te zorgen dat het in je huis niet kouder wordt dan 17 graden. Zo’n lage temperatuur verwarming bespaart sowieso al veel energie. Het zorgt ervoor dat de warmte zich beter en sneller verspreidt. De warmtepomp is daarom vaak heel geschikt voor de verwarming, maar minder voor de douche.

4
Goede radiatoren / convectoren

Je radiatoren moeten groot en efficient genoeg zijn voor lage temperatuurverwarming. Als ze te klein zijn moet je radiatoren bijplaatsen of vloerverwarming aanleggen. Dat kost je gemiddeld zo’n 2500 euro, en is goedkoper dan het vervangen van je gehele verwarmingsinstallatie. Om te testen of jouw huis al goed genoeg verwarmd en geïsoleerd is, kun je jouw huidige CV op een lagere temperatuur zetten (tussen de 50 en 60 graden). Als ook met deze lagere temperatuur het huis goed opwarmt, is deze geschikt voor een warmtepomp.

Het waterzijdig inregelen van je verwarmingssysteem is sowieso een goed idee. Door het water beter te verdelen over je huidige radiatoren, kan je makkelijker met een lagere temperatuur je hele huis warm krijgen. 

5
Kies een betrouwbare installateur

Een warmtepomp is een complex systeem. Wij adviseren dan ook om een installateur in te huren om de warmtepomp voor je te plaatsen. Maar waar moet je allemaal op letten bij het kiezen van een installateur? Om het je gemakkelijk te maken, hebben wij een vergelijking gemaakt tussen verschillende warmtepomp installateurs

Je kunt hieronder ook een aanvraag doen via Solvari, ze gaan voor je op zoek naar betrouwbare installateurs in de buurt even geven advies welke warmtepomp je nodig hebt:

Isabelle Snaauw

Isabelle is freelance redacteur bij Duurzaam Thuis. Ook in haar dagelijks leven werkt ze aan projecten die de wereld duurzamer maken. Ze weet veel van de energietransitie en subsidies, maar schrijft als vegetariër eigenlijk het liefst over duurzaam koken en eten. Isabelle heeft bij een B-corp communicatiebureau gewerkt aan diverse duurzame (overheids)projecten. Momenteel is ze communicatieadviseur bij AMS Institute, een wetenschappelijk onderzoeksinstituut dat werkt aan duurzame stedelijke ontwikkeling.

3 1 stem
Nieuw: Geef Artikel Score
Abonneer
Laat het weten als er

6 Reacties
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties

Als jullie dit kunnen uitleggen.?!
Zàl eens op de sticker kijken,
Die erop zit, Wie het onderhoud aan
Bewuste WARMTEPOMP Doet.
Is misschien de èèrste stap, die ik had moeten nemen.
Als u tòch een idee heeft,hoor ik dat graag

Hallo wij zijn terug verhuisd,naar HELMOND. NL; TOLPOST 2.
5701HE te HELMOND.Binnen 1 week,waren
We,Oververhuisd.ff wennen,maar zitten hier goed. Mèt de bezichtiging werd,
Òns verteld Dàt de Warmtepomp als het
Koud is goed verwarmd.! Èn bij hitte
Juist koelt. Wij hebben er niks van
Gemerkt.Koud is het niet,mèt de hitte
Heb ik niks gemerkt, èn ventilators
Aangeschaft,ook op of i/d vloer mix
Gemerkt.Toen wij de bezichtiging kregen, Zei ze àllèèn maar dat We de
Thermostaat,zò min mogelijk moesten,
Gebruiken. Èn dat ie tòch ongeveer,
24 uur over deed,bij verandering.!
Nu zit er i/d woonkamer een thermostaat, + in de andere 2 kamers.
Mààr daar zitten, À.gèèn batterijen
In & B.gèèn draadje of iets dergelijks. Heb nèt ff gekeken, in
De woonkamer & daar zit gewoon een
Batterij,+ draad in,mèt zo`n stekkertje die je in je modem plugt,
Zoals de telefoon (kleintje).
Waarom die 2 niet werkende thermosta ten.?

Graag info over het aanschaffen van een warmte pomp installatie
Eengezins hoekwoning 4 jaar oud
Zonnepanelen aanwezig 3000kwh
Radiatoren in de woning aanwezig
Inductiekookplaat (lucht-lucht)

Heb je al wat gekocht

Volg ons op Facebook