Wat voor zonnepanelen kan je het beste kopen en waar je moet allemaal op letten? Vanuit Duurzaam Thuis interviewen we duurzame experts, op basis van de vragen die onze lezers stellen. Wouter van den Heuvel van Solar-Box heeft decennia ervaring als zonnepanelen installateur en kent na al deze jaren de markt door en door.
‘Dat hangt van de zonnepanelen en omstandigheden af. Een goede minimale termijn is de productgarantie. Als een fabrikant zegt: ’10 jaar productgarantie’, dan gaat het zolang mee. Je hebt productiegarantie en rendement garantie. Waar de 2 garanties overlappen, kan je er echt op rekenen.’
‘Er zal met standaard glas-folie panelen een langzame lineaire afname zijn van rendement. Na 10 tot 15 jaar raken de polymeren verstoord door het zonlicht en de elementen. De achterkant gaat kleine barstjes vertonen. Na een jaar of 12 is de achterkant zo poreus dat de isolatie het gaat begeven.’
‘Naast glas-folie panelen heb je ook glas-glas panelen. Sommige leveranciers geven wel 30 jaar garantie op deze panelen. Glas-glas panelen zijn anders dan glas–folie panelen en gaan veel langer mee. In dit filmfragment wordt het verschil tussen glas-glas en glas-folie panelen duidelijk uitgelegd’:
‘Na 10 à 15 jaar door de elementen, voornamelijk lekkages. Daarnaast raken veel panelen ongemerkt al beschadigd bij de installatie en het transport. Daarom is kwaliteit belangrijk. De meest voorkomende fouten in panelen zijn cel breuken en vochtintreding. De ‘international energy agency’ heeft hier onderzoek naar gedaan. Cellen zijn net zo breekbaar als kersballen. Zeker als je met glas-folie panelen werkt, is er een goede kans dat er in het opzet of transport proces een breuk in komt.’
‘Zonnepanelen bestaan uit glas en folie dat wordt verwarmd. Het wordt een soort laagjes taart die netjes op elkaar zit. Een kleine beschadiging kan doorwerken in de andere laagjes en het hele paneel kapot maken. DMEGC, Solarwatt het Duitse sonnenstromfabrik en het Nederlandse Exasun zijn goede merken die niet snel kapot gaan.’
‘Uit de garantiecondities blijkt het vertrouwen dat de fabrikant heeft in de eigen panelen. Garanties zijn er tot en met 30 jaar. En er zijn garanties tot aan de deur. Fabrikanten geven fabrieksgarantie vaak niet aan personen, maar aan de installateur. Als vervolgens de installateur er niet meer is, dan heb je geen garantie meer. De fabrikant houdt zich dan aan het contract. Veel mensen zijn dan de dupe, omdat ze niet kunnen bewijzen dat hun panelen van die fabrikant kwamen. Een garantiedocumenten op jouw naam vanuit de fabrikant zorgt ervoor dat je sowieso verzekerd bent van garantie.’
‘De partij die een paneel in het Europees handelsverkeer brengt, is de fabrikant volgens de wet. Je kan niet voorbij de grens met je claims. Als je geld terug zou willen kan je uiteindelijk niet procederen tegen een fabrikant in China. De installateur kan bij een fabriek garantie jouw ‘casus’ doorsturen naar de fabrikant. De fabrikant verwijst in veel gevallen weer terug naar de installateur. En dan is het hopen voor jou dat deze nog bestaat en jou wil helpen met een fabrieksgarantie.’
‘Het is ook lastig om een kapot paneel te vinden. Je kunt niet direct zien welke kapot is. De kosten om dit uit te zoeken en te laten verplaatsen zijn vaak hoger dan het verlies van energie, waardoor veel mensen dit niet doen. Fabrieksgarantie is vaak aanwezig, maar garantie op arbeid niet als de installatiegarantie is afgelopen. Panelen van het dak afhalen brengt een fors kostenplaatje met zich mee. Na 3 jaar is het in veel gevallen al niet meer interessant om een garantie te claimen, de kosten voor arbeid zijn te fors.’
‘Daarnaast heb je de issue dat door de lange reisafstanden vanuit bijvoorbeeld China veel panelen beschadigd raken. Volgens solartester had 42% van de nieuwe panelen al een defect van de reis als ze aankomen in Nederland. En dan moet de installatie nog beginnen. Er is feitelijk geen goede inkomende goederen controle in de EU. Dit kan tot gevolg hebben dat als een installateur een keer een slechte lading panelen heeft, hij daardoor meteen failliet kan zijn. Als klant heb jij vervolgens geen installateur meer om op terug te vallen. Door al het prijsvechten wordt er beknabbeld op de kwaliteit. Om dit te voorkomen zou ik adviseren voor kwaliteitsproducten te kiezen, zoals de eerder genoemde glas/glas panelen.’
- Let goed op dat het garantiedocument van de fabrikant op jouw naam staat, met daarop de serienummers van de panelen. Mocht er iets met de installateur gebeuren, dan heb jij je garantie nog.
- Vraag om een gegarandeerde opbrengst op de dag van installatie. Hoe kan je anders rendement claimen, als je geen 0 meting hebt? Zonnepanelen kunnen met het transport en met de installatie beschadigen, waardoor je vanaf dag 1 al een lagere productie kan hebben.
- Maak duidelijke afspraken over welke panelen je krijgt. Een installateur kan ervoor kiezen een product van gelijkwaardige kwaliteit te leveren. Omdat de definitie van ‘gelijkwaardig’ heel breed is, kunnen dit alsnog aanzienlijk minder goede panelen zijn. Het is dus goed om er op te letten dat daadwerkelijk de panelen worden geïnstalleerd die je hebt gekocht.
- Zorg ervoor dat er heldere afspraken zijn over de gegarandeerde opbrengst. Als een installateur een paneel verkeerd monteert of in de schaduw plaatst, wat gebeurt er dan?
- Check de referenties en de reviews van een bedrijf. Kijk of het een erkend bedrijf is (InstallQ). Sinds 2021 is er een nieuwe erkenningsregeling van InstallQ. Je moet de nodige certificaten hebben voor een elektrotechnisch installatie. Als je een bedrijf kiest zonder de nodige elektrotechnische expertise, kan je later de nodige problemen hebben.
- Er is voor beide duidelijk een plek. Als je huurt moet je niet aannemen dat dit volledig zonder risico’s is. Na 10 jaar huren zijn gehuurde zonnepanelen van jou bij veel leveranciers. Maar dan zijn ze eigenlijk wel afgeschreven. Je hebt een systeem op je dak waarop veelal geen goede garantie meer zitten en waarbij de kans op beschadigingen toeneemt.
- Soms zijn de kosten voor de klant bij reparatie van gehuurde panelen, omdat een specifieke reparatie niet onder de voorwaarden valt. Let hier dus goed op!
- Kopen is uiteindelijk economisch altijd beter. Wij (en veel andere installateurs) begeleiden mensen naar een goede duurzame lening, zoals de energiebespaarlening. Geld lenen kost maar een paar procent rente, maar door het rendement van zonnepanelen verdien je een veelvoud van die paar procent ieder jaar terug.
‘Er wordt door de EU nauwelijks gelet op kwaliteit. Als de handhaving zou worden nageleefd, dan zou kwaliteit minder een issue zijn. Er is alleen nauwelijks actieve controle op de Europese markt. Daarnaast zijn de normen ook niet heel scherp. De norm zegt bijvoorbeeld dat de glazen van panelen niet meer dan 10 tot 15% beschadigd mogen raken. Maar soms kan een kleine breuk al het hele paneel beschadigen. Kies voor een fabrikant die zich juridisch tastbaar opstelt. Kijk wat voor opbrengstgarantie een fabrikant belooft voor de panelen.’
‘Er is geen gouden regel voor de kwaliteit van panelen. Het is niet alleen een paneel. Het is hoe deze geplaatst wordt, hoe die vervoerd wordt, wat voor kwaliteit bedrading gebruikt wordt etc. De beste koop is bij een bedrijf waarbij je kan zien dat er sprake is van echt vakmanschap. Ieder bedrijf dat het erbij doet om geld te verdienen, kan jou later weer problemen geven.’
‘Een goed signaal voor vakmanschap is het ISO9001 certificaat. Daarin worden alle procedures om een sluitende administratie te hebben goed vastgelegd. Je bent er dan zeker van dat bijvoorbeeld je garantie goed geregeld wordt.’
- Nu, dit is het moment. Zonnepanelen verdien je op per wattpiek. Als je over 5 jaar zou kopen, zou je 5 jaar opbrengst missen. Dat weegt niet op tegen de meerwaarde die er dan is met een nieuw model.
- De duurzaamheidsdoelstellingen moeten gered worden. Er zijn duidelijke doelen voor 2050 in de EU, Nederland en in gemeenten. Om de duurzaamheidsdoelstellingen te halen zijn zonnepanelen cruciaal. De overheid kan de investering interessant maken door de energieprijs omhoog te doen, of subsidies te geven. De verwachting is dat de energieprijzen zullen stijgen. Zelfs al zou de salderingsregeling worden afgeschaft, dan nog blijft het voordelig panelen te kopen. Te verwachten is dat de stroom boven de 40 cent per kWh uur blijft. Stroom die je terug levert, geeft zelfs zonder salderingsregeling nog steeds een rendement van 10% op je investering bij de zonnepanelen, wat nog steeds beter is dan het geld op je rekening. Er wordt al 18 jaar gesteld dat salderingsregeling eraf gaat.
- Ik geloof ook niet dat problemen met het net nou de reden zijn om van de salderingsregeling af te gaan. Als je nagaat dat de hele woningvoorraad slechts een klein deel van de totale energieconsumptie is. De grote problemen met het net ontstaan vooral door de grote industrie clusters en de duurzame stroom die zij willen gebruiken. Waarom zou je dan als politiek deze goede stimulans voor burgers afbouwen?
- Ik verwacht gewoon niet dat de salderingsregeling uiteindelijk wordt afgebouwd. De huidige slimme meters zijn ook niet goed genoeg om alleen terug geleverde energie te meten. Nu kan het wel omdat geleverde en ontvangen energie tegen elkaar weg kunnen worden weggestreept, dan maakt een foutmarge minder uit.
- Kortom, ga er zo snel mogelijk mee aan de slag. Zelfs met een duurzaamheidslening verdien je een stuk meer rente op je investering dan je aan rente moet betalen voor de lening.
‘Kijk wat je persoonlijke duurzaamheidsplannen zijn in de toekomst. In plaats van fossiel kan je zelf opgewekte elektra gebruiken voor veel zaken. Als je elektrisch gaat rijden heb je als snel 4000 kWh nodig, voor een warmtepomp 4000 kWh en voor een gemiddeld huishouden 4000 kWh. Dat vraagt om een 12.000 kWh zonnepanelen installatie. Je hebt 16 M2 voor 4000 KWH nodig, dat is dan uiteindelijk 48 M2 aan panelen. En die moeten ook nog in een goede hoek met enige loopruimte liggen. Zoveel ruimte hebben veel mensen niet. En als je het hebt vergt het wel enige planning. Maak dus vooraf dat plan voor de toekomst, zodat je weet waar je naartoe werkt. Je hoeft de panelen overigens niet allemaal tegelijk te nemen. Wees sowieso voorzichtig met je hele dak vol leggen. Kijk hoeveel panelen je nodig hebt op basis van je stroomverbruik en koop er niet meer, tot het moment dat je deze nodig hebt.’
- Met vogelwering leg je een strook om de panelen heen. Een vogelwering is ook goed voor vogels. Anders gaan ze hun nestje in de lente maken onder je panelen. Maar de eieren worden vervolgens door de hitte kapot gekookt. Birdblokker is een goed systeem dat wij ook verkopen. Beter om zo preventie te doen, dan achteraf kapotte zonnepanelen te verwijderen omdat deze beschadigd zijn door de vogels.
- Systeembewaking kost rond de 50 euro per jaar. Dan wordt er continu gemonitord en krijg je direct een seintje als je panelen een keer niet werken. Als je panelen uitstaan merk je er niets van en kan je zo een paar honderd euro aan inkomsten missen.
- Zonnepanelen combineren met groen op je dak is helaas uitdagend. Het groen zorgt al snel voor vervuiling/onkruid op je panelen. Een randje mos rond je paneel geeft al fors minder opbrengst. Het is ook lastig voor de plantjes om het goed te doen naast de panelen. Deze worden al snel 70 tot 80 graden. En er komt geen neerslag onder de panelen, dus de plantjes drogen snel uit.
‘Alle groothandels kopen al groot in, installateurs ook. Economie of scale op panelen is er niet meer, er is al te veel competitie. Je kan dus met een groep geen korting op de panelen verwachten.
Voor de montageploeg is het wel handiger in een keer het te doen bij huizen naast elkaar, gezien de logistieke voordelen. Je kan met een paar huizen proberen een deal te sluiten, zodat installatie tegelijk kan plaatsvinden.’
‘Het is goed om heldere afspraken te maken en het proces strak te regelen. Met een grote groep tegelijk iets doen kan lastig zijn, er zijn altijd mensen die er andere ideeën op nahouden. Je ziet vaak dat degene die het moet regelen overvraagd wordt. Ga dan ook naar een informatiebijeenkomst van een installateur met iedereen die vragen heeft. Direct contact kan belangrijk zijn.’
‘Met een kleinere VVE van 3 of 4 mensen is het goed te doen om samen panelen te regelen. Voor grote gebouwen (hoogbouw) wordt het al snel minder rendabel om zonnepanelen voor iedereen aan te leggen. De kabels naar ieder appartement apart in de VVE is duur. Als de VVE te groot is kan het al snel teveel aan kosten worden voor te weinig energie per huishouden.’
‘In binnensteden is er vaak niet genoeg ruimte om panelen te plaatsen op de (veelal oude) panden. Je kan dan beter instappen bij een solarfarm op een bedrijfspand of bij een zonnecoöperatie.’
