Huizen zijn tegenwoordig steeds beter geïsoleerd. Dat is goed nieuws, maar luchtverversing neemt daardoor wel af. En dat is slecht nieuws: frisse lucht in huis is heel belangrijk. Mechanische ventilatie is een goede oplossing. Een wtw (warmterugwinning) ventilatiesysteem gebruikt de temperatuur van uitgaande lucht om de temperatuur van binnenkomende lucht te beïnvloeden. Daarmee kan tot wel 90% van de energie worden hergebruikt. Maar wtw ventilatie heeft meer voordelen. Wij zetten ze hieronder op een rijtje.
1. Hoe werkt wtw ventilatie?
Een warmte terugwin installatie (ook bekend als balansventilatie) bestaat uit een soort motor, twee ventilatoren en meerdere afzuigpunten en inblaasopeningen.
Wtw ventilatie zorgt voor zowel een gezond binnenklimaat als voor het behouden van een ruimtetemperatuur. Het principe is redelijk simpel: een wtw ventilatiesysteem voert vuile lucht af en blaast vervolgens schone lucht terug de ruimte in. Door de warmtewisselaar in het systeem krijgt de schone lucht de warmte van de vervuilde lucht. Deze lucht warmt dus op zonder dat je daarvoor extra gas of elektriciteit hoeft te gebruiken. Het systeem genereert dus geen nieuwe warmte, het zorgt er alleen voor dat er geen warmte verloren gaat (terwijl er wel nieuwe, schone lucht aangevoerd wordt).
Er zijn twee typen wtw ventilatie: centrale en decentrale ventilatie met warmteterugwinning. Een centraal wtw-systeem ventileert vanaf één punt in huis de hele woning. Via een systeem wordt lucht naar de juiste plekken toe- en afgevoerd. Het syteem hergebruikt hiervoor dus warmte of koude die al in huis aanwezig is. Zo gaat er geen energie verloren. Hoe dat in zijn werk gaat, zie je in de afbeelding hiernaast. Een decentraal wtw-systeem ventileert alleen individuele kamers of kleinere woonruimtes. Ook hier wordt de warmte of koude die al in die ruimte aanwezig is, hergebruikt.
Er bestaan overigens ook wtw-installaties voor het opwarmen van water. Essent legt uit hoe dat werkt en laat weten dat een combinatie van beide systemen in huis mogelijk is.
2. Is mijn huis geschikt voor wtw ventilatie?
Het aanleggen van wtw ventilatie is behoorlijk ingewikkeld en ingrijpend. Een centraal wtw ventilatiesysteem installeren in een bestaand huis is dan ook erg moeilijk; je moet door het hele huis kanalen aanleggen. Voor nieuwbouwhuizen of bij ingrijpende verbouwingen is het wél een goede optie. De installatie van een decentraal ventilatiesysteem is minder ingrijpend. Omdat het systeem dan maar in 1 ruimte geïnstalleerd hoeft te worden, is een decentraal systeem ideaal als je bijvoorbeeld toch al de badkamer of keuken gaat verbouwen.
Daarnaast is de installatie van balansventilatie eigenlijk vooral interessant in huizen die goed geïsoleerd zijn. Anders lekt de (gerecyclede) warme lucht alsnog naar buiten, en gaat de energiebesparing van de wtw unit dus niet op.
3Voordelen wtw ventilatie
Een van de voornaamste redenen om voor wtw ventilatie te kiezen, is natuurlijk een verbetering van je binnenklimaat. Het systeem zorgt voor een constante aanvoer van verse, schone lucht. Dit is niet alleen goed voor je gezondheid, maar helpt ook tegen bijvoorbeeld schimmels.
Frisse lucht is heel prettig, maar koude tocht absoluut niet. Balansventilatie voert alleen lucht aan die al op temperatuur is, waardoor je geen last meer hebt van koude tocht.
Een wtw systeem maakt geen gebruik van een ventilatie rooster in ramen of muren. Omgevingslawaai blijft dus gewoon buiten. Zeker als je midden in de stad of aan een drukke weg woont, kan stille mechanische ventilatie een verademing zijn.
Als je je raam open zet, 'verdwijnt' warme lucht zo naar buiten. Bij een wtw ventilatiesysteem heb je hier geen last van. Warmte wordt gewoon hergebruikt, terwijl je wél kan genieten van frisse lucht. En in de zomer werkt het andersom: dan kun je blijven genieten van een koel huis, omdat het systeem de warme lucht buiten houdt.
4Nadelen wtw ventilatie
Het openzetten van een raam is natuurlijk goedkoper dan een ventilatiesysteem. En ook in de context van andere mechanische ventilatie is wtw ventilatie relatief duur. Gelukkig verdien je deze kosten op den duur weer terug door de verlaagde stookkosten.
De installatie van balansventilatie is relatief complex. Dit zelf doen, is dan ook bijna onmogelijk. Zo moeten er voor een centraal wtw systeem meerdere ventilatiekanalen aangelegd worden, en gebruikt het systeem 2 ventilatoren. Zoals gezegd is een centraal wtw systeem dan ook vooral geschikt bij nieuwbouwprojecten of grote renovaties.
Hoewel een wtw systeem niet per se lelijk is, is het wel behoorlijk groot. Zeker de centrale unit van een centraal wtw systeem: deze is ongeveer zo groot als een koelkast. En het wegwerken of inbouwen van zo'n systeem is ook niet gemakkelijk: de schone lucht moet immers wel de ruimte in en uit kunnen.
Wtw ventilatie sluit omgevingsgeluid buiten, maar maakt zelf wel wat geluid. Dit is gemiddeld zo'n 50 dB (te vergelijken met het geluid van een koelkast). Stille mechanische ventilatie dus, maar wel hoorbaar.
5. Kosten balansventilatie
Een wtw installatie kost (inclusief units en installatiekosten) enkele duizenden euro’s. Daar komen nog periodieke kosten voor onderhoud en reiniging bij. En natuurlijk de energiekosten: een wtw-unit gebruikt ongeveer 150 kWh per jaar, omgerekend zo’n 75 euro. Maar, je bespaart er volgens Vereniging Eigen Huis jaarlijks zo’n 250 kuub gas mee. Dat is omgerekend (met de huidige gasprijzen) ruim 400 euro. Je verdient de installatie dus binnen ongeveer 15 jaar terug. Voor wtw ventilatie kun je momenteel geen subsidie ontvangen.
Een wtw systeem gaat ongeveer 15 jaar mee. Natuurlijk is het vervangen van het systeem daarna gemakkelijker en goedkoper dan de eerste installatie een aanleg van wtw ventilatie. Gemiddeld betaal je voor het vervangen van het systeem 1000 euro.
6. Offerte aanvragen
Via het onderstaande formulier van de vergelijkersdienst Slimster kan je vrijblijvend bij verschillende bedrijven een offerte aanvragen voor (wtw) ventilatie. Heel handig als je ventilatie overweegt maar nog niet precies weet hoe je het wilt aanpakken. Het werkt als volgt: maximaal 4 bedrijven in jouw regio sturen je een offerte in je mail. Jij kunt vervolgens op je gemak kijken of (en zo ja: met wie) je verder wilt.
Er zijn ruim 6000 bedrijven voor verschillende werkzaamheden aangesloten bij Slimster. Grote bedrijven, maar ook kleinere specialisten in verschillende sectoren. Bedrijven worden op prijs & kwaliteit geselecteerd.
7. Alternatieven
Wtw ventilatie is dus een heel mooi en efficient systeem, maar is niet geschikt in elke situatie en in elk huis. Gelukkig zijn er ook alternatieven.
- Een zelfregelend ventilatie rooster: deze roosters reageren op winddruk. Als de wind erop staat, gaan ze wat meer dicht, bij weinig wind gaan ze weer open. Ze laten daardoor een constante hoeveelheid lucht door en voorkomen onnodige koude tocht. Deze roosters kosten in aanschaf + installatie een paar honderd euro.
- Simpelere mechanische ventilatie: een wtw-unit regelt zowel de aan- als afvoer van lucht, terwijl normale mechanische ventilatie alleen de afvoer van lucht regelt. De toevoer van schone lucht moet je dus zelf regelen (en deze lucht wordt niet automatisch opgewarmd). Simpele mechanische ventilatiesystemen zijn goedkoper in aanschaf en onderhoud, en nemen minder ruimte in dan wtw-ventilatie.