Duurzaam sinds 2007Meer dan 650 artikelenDe duurzaamste oplossing
Isoleren

Duurzame isolatie: overzicht van isolatiematerialen

Het succes van duurzame isolatie met materiaal als hennep en schapenwol is tot nu toe erg beperkt gebleven in Nederland. Het imago van natuurlijke isolatiematerialen is dat ze duurzaam zijn, maar bovenal duur. Dat laatste klopt meestal wel, maar wat de meeste mensen niet weten, is dat deze producten een aantal zeer belangrijke voordelen hebben ten opzichte van traditionele isolatiematerialen. Hier ligt veel te weinig de nadruk op. Wat nodig is, is méér isoleren maar vooral: béter en gezonder isoleren. In dit artikel vertellen we je meer over duurzame isolatie en de materialen die je daarvoor kunt gebruiken.

1
Waarom kiezen voor duurzame isolatie?

Duurzame isolatie is beter voor het milieu omdat er bij de meeste materialen minder CO2 wordt uitgestoten tijdens de productie. Ook kan er gerecycled materiaal worden gebruikt, wat voor minder afval zorgt en minder milieu-impact. Denk bijvoorbeeld aan katoen isolatie met gerecycled katoen.

Ook belangrijk bij duurzaam isoleren is luchtdicht bouwen. Anders dan in Nederland wordt men in Duitsland, België of Frankrijk vaak wél begrepen als er gesproken wordt over luchtdicht, maar dampopen bouwen. Een producent van bouwfolies, ProClima, maakte in de genoemde landen met name faam door de promotie van deze vorm van kwalitatief hoogwaardige en duurzame isolatie. Weliswaar met als doel om hun eigen producten te verkopen, maar toch werd door hen haarfijn aangetoond welke gevolgen slecht isoleren kan hebben.

‘Duurzame isolatie is beter voor het milieu omdat er bij de meeste materialen minder CO2 wordt uitgestoten tijdens de productie’

Om een voorbeeld te geven: ProClima toont aan dat door een lek van 1mm over een lengte van 1 meter, er 4m³ lucht per uur de ruimte binnenstroomt. Hiermee wordt een isolatielaag van bijvoorbeeld 10 cm gereduceerd tot het effect van minder dan 5 cm isolatie. Luchtdichtheid is dus van groot belang voor goed werkende isolatie. Lees ook luchtdicht isoleren levert comfort en geld op. Voor duurzame isolatie kiezen werkt dus simpelweg beter.

Een fabeltje is het dat men kan overisoleren: dit is gewoonweg niet mogelijk, als men maar voldoende aan ventilatie denkt. Ventileren door het isolatiemateriaal heen staat gelijk aan niet werkende isolatie, de kracht zit hem nu juist in de stilstaande lucht. Maar, luchtdichtheid is slechts één van de voorwaarden voor goede isolatie.

2
Overzicht natuurlijke isolatiematerialen

Als je een natuurlijk isolatiemateriaal voorgeschoteld krijgt en de voordelen van het wooncomfort en de snelle terugverdientijd afweegt tegen klassieke isolatiematerialen, dan is de keus voor vele consumenten toch snel gemaakt. Natuurlijke isolatiematerialen hebben simpelweg een bewezen technische meerwaarde en dit rechtvaardigt een wat hogere investering. Belangrijk is dat er meer bekendheid komt voor de producten die er op dit moment zijn. Er zijn er namelijk ontzettend veel! Dit is ons overzicht van natuurlijke en/of duurzame isolatiematerialen als je denkt aan duurzame isolatie in jouw huis.

VlasisolatieVlas

Vlas is thermische en akoestische isolatie voor daken, wanden, plafonds en vloeren. Volgens de Nederlandse NIBE classificatie is vlas vanuit het oogpunt van milieu en gezondheid de beste keuze. Meer lezen over isoleren met vlas.

Metisse isolatieGerecycled katoen

Isolatiemateriaal van katoen is gemaakt van tweedehands kleding. Katoen heeft een sterk vochtregulerende werking. Katoenen vezels kunnen meer warmte opslaan dan bijvoorbeeld minerale vezels (glas- of steenwol). Meer lezen over isoleren met gerecycled katoen.

Houtvezel isolatieHoutvezel

Houtvezel wordt zowel gebruikt als thermische isolatie als akoestische isolatie, vooral bij daken en muren. Houtvezel wordt gemaakt van resthout en wordt gebonden met harsen afkomstig van het hout zelf. Meer lezen over isoleren met houtvezel.

Hennep isolatieHennep

Hennep is geschikt voor het isoleren van daken, muren en vloeren en is vrij van schadelijke stoffen omdat er bij de productie geen bestrijdingsmiddelen noodzakelijk zijn. Hennep is van nature resistent tegen insecten en schimmels en kent een hoge isolatiewaarde. Meer lezen over isoleren met hennep.

Schapenwol isolatieSchapenwol

Schapenwol is hoogwaardige dierlijke vezel keratine. Schapenwol is een vernieuwbare, bio-ecologische en secundaire grondstof en daarmee bijzonder milieuvriendelijk. Schapenwol is zeer goed bestand tegen schimmels en water en heeft een goede brandwerende functie. Meer lezen over isoleren met schapenwol.

Cellulose isolatieCellulose (papiervlokken)

cellulose wordt verkregen door gerecycled papier te vermalen en te vermengen met brandwerende zouten. Het resultaat is een duurzame, goedkope en redelijk isolerend materiaal. Cellulose is minder bestand tegen vocht. Meer lezen over isoleren met cellulose.

TonzonThermoskussens (Tonzon)

Tonzon is een isolatietechniek die gebruik maakt van verschillende isolerende lagen. Tonzon combineert zeer goede isolerende eigenschappen met veruit de laagste milieubelasting en een zeer gunstige prijs/prestatie verhouding. Tonzon is geen natuurlijk isolatiemateriaal maar door haar goede eigenschappen in onze optiek een uitstekende keuze voor isolatie.

Kurk isolatieKurk

Isolatie op basis van kurkschors is waarschijnlijk het oudste isolatiemateriaal bekend bij de mens. Kurk heeft goede thermische en akoestische eigenschappen en is een 100 % natuurlijk. De geëxpandeerde isolatieplaten kunnen voor spouwmuurisolatie en dakisolatie worden gebruikt. Meer lezen over isoleren met kurk.

Leem stro isolerenLeem en stro

Leem bestaat uit de natuurlijke stoffen zand, klei en mogelijk stro. En wat zeker heel belangrijk is, is dat leem een 100% natuurvriendelijk materiaal is zonder chemische toevoegingen. Leem biedt in vele situaties een mogelijkheid om een natuurstenen muur aan de binnenzijde te isoleren met behoud van de natuurlijke eigenschappen.

3
Dampregulering belangrijk bij isolatie

Dampregulering is het tweede toverwoord bij duurzame isolatie. Dampregulerend, of dampopen bouwen is te vergelijken met het wonen in een ademend jack. Het succes daarvan geeft aan dat men bereid is meer te betalen voor een jas die de regen buiten houdt, maar damp (transpiratie) doorlaat naar buiten. Dampopen bouwen doet eigenlijk hetzelfde, maar dan niet in één product maar door een juiste keuze en volgorde van de plaatsing van de isolatiematerialen.

Dak dampopen bouwen

Wat heb je bijvoorbeeld nodig om een dak dampopen te bouwen? Allereerst een buitenlaag waar damp door naar buiten kan: de vochtwerende maar dampopen folie. Daarna een isolatiemateriaal dat damp kan vervoeren van de warme, vochtige binnenruimte richting de buitenzijde. Dit dient een isolatiemateriaal te zijn van natuurlijke vezels, bijvoorbeeld katoenen vezels/gerecycled katoen.

Om een voorbeeld te geven van een dakopbouw van binnen naar buiten: dampdoorlatende gipsplaat of gipsvezelplaat – dampremmende folie – isolatiemateriaal – dampopen/waterkerende folie – dakpannen. Wat gebeurt er onderhuids door deze isolatie? De damp die binnen ontstaat dringt gereguleerd door de dampremmende folie. De vezels van het natuurlijke isolatiemateriaal kunnen damp opnemen en vervoeren van de warme, vochtige binnenruimte naar buiten.

‘Een isolatiemateriaal met een natuurlijke vezel kan vaak veel meer warmte opslaan, waardoor de woning in de zomer langer koel blijft’

En dat heeft positieve gevolgen, binnenshuis is er dan namelijk een veel constantere luchtvochtigheid. Daarnaast kan een isolatiemateriaal met een natuurlijke vezel vaak veel meer warmte opslaan, waardoor de woning in de zomer veel langer koel blijft. De warmtepiek die buiten rond 2 uur ‘s middags ligt, kan met 20 cm dikke dakisolatie naar 8 uur ‘s avonds verplaatst worden, wanneer het meestal buiten al lekker afgekoeld is en de ramen opengezet kunnen worden om te koelen. Ook dit is een unieke eigenschap van een natuurlijk isolatiemateriaal.

Meer lezen over duurzame isolatie? Hier lees je alle artikelen over je huis isoleren.

4
Bouwsector heeft onvoldoende aandacht voor natuurlijk isoleren

kozijnen isoleren kozijnen vervangen

De consument is tot op heden wel bereid een ademende jas aan te schaffen, maar de weg naar de natuurlijke isolatiematerialen weet hij nog niet echt te vinden. De verkoop ervan ligt in Nederland op een fractie van de verkoop in bijvoorbeeld Frankrijk en België. En dat terwijl wij Nederlanders onszelf vaak zo “groen” voelen.

Zijn we dat dan niet of kijken we hier anders tegenaan? Een belangrijke oorzaak hiervoor is de wijze waarop de bouw in Nederland is georganiseerd.

Er zijn namelijk veel projectmatige, grote partijen (aannemers, producenten) die de dienst uitmaken. Er is veel seriebouw die keurig volgens de regels wordt gebouwd, en tegenwoordig ook veel eigen keus voor wat betreft voorzieningen. Maar keuze op het gebied van materialen is er niet.

Wil de consument het niet of is hij het niet gewend? In Nederland bouwt men weinig in eigen beheer, zoals dat bij onze ooster- en zuiderburen veel vaker wel het geval is. In Nederland hechten we meer dan waar ook in Europa aan structuur, organisatie en dat zie je terug in onze huizenbouw: rijtjeswoningen die allemaal identiek lijken, wijken met dezelfde steensoort gebouwd en in dezelfde bouwstijl.’

De consument is tot op heden wel bereid een ademende jas aan te schaffen, maar de weg naar de natuurlijke isolatiematerialen weet hij nog niet echt te vinden’.

Ga je over de grens, dan is het eerste wat je opvalt de verscheidenheid aan woningen, al dan niet aan elkaar gebouwd. De een noemt het een rommeltje, de ander een gevarieerd beeld. Men bouwt er vaker zelf, neemt een architect en aannemer in de hand en deze driehoek neemt de beslissingen. Zit er een vooruitstrevende architect bij, dan krijg je vanzelf advies over de verschillende (duurzame) materialen die er mogelijk zijn. Het blijkt dat men dan toch sneller voor een duurzaam en hoogwaardiger isolatiemateriaal kiest.

5
Volg een cursus ecologisch isoleren

Ecobouwschool Logo

Als je nog niet zeker weet of je kan isoleren of je hebt nog vragen over alle materialen kan je hier ook een cursus voor volgen. Het is een stuk goedkoper dan je vloer laten isoleren door een bedrijf en je kan je familie en vrienden vervolgens ook helpen met isoleren. Bij de Ecobouwschool kan je voor 50 euro een cursus volgen. Voor wie is deze cursus? 

  • Je bent een bewuste doe-het-zelver die overweegt zijn huis te isoleren
  • Je bent zij-instromer die klaar is met zijn kantoorbaan en professioneel de handen uit de mouwen wilt gaan steken om de enorme verduurzamingsopgave van de bestaande woningbouw te realiseren
  • Je ziet potentiële inkomsten voor jezelf bij het aanpakken van de enorme verduurzamingsopgave maar wilt dit niet ten koste doen van de planeet
  • Je bent woningeigenaar en je wilt verkennen of ecologisch isoleren wat voor jou is
Preview cursus Ecologisch isoleren
Preview cursus Ecologisch isoleren
Paula Heeger

Paula Heeger is freelance redacteur voor Duurzaamthuis.nl. Ze schrijft over duurzaam schoonmaken, insecten en lifestyle. Naast schrijven luistert ze podcasts, probeert ze haar balkon zo groen mogelijk te krijgen en blogt en tiktokt ze over boeken.

4.5 2 stemmen
Nieuw: Geef Artikel Score
Abonneer
Laat het weten als er

2 Reacties
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties

Plaatsers voor deze materialen zijn moeilijk te vinden maar ik ben voorstander van natuurlijke isolatie!

Vraag:het is eigenlijk een vraag uit angst,reden:ik woon in een oude buurt , nu wil de woningbouwvereniging of slopen en nieuw of heftig renoveren,dan krijgen we als vanzelf allemaal giftig dampende zooi in huis,het moet n.l zo goedkoop mogelijk,zelfs beton dampt gif uit. Ik wil zo groen mogelijk leven en doe dat ook maar ik frees t ergste,maar om goed beslagen te protesteren zou ik wat folder materiaal willen hebben (of is dat ouderwets tegenwoordig ) als U mij wat tips kan geven graag!!!met vriendelijke W Riethorst

Volg ons op Facebook