De elektrische verwarming heeft een slechte reputatie wat betreft energieverbruik. Elektrische kachels zijn dan ook geen goede keuze voor hoofdverwarming van je huis. Toch denken experts dat elektrische verwarming wel degelijk een rol moet gaan spelen bij een gasloze toekomst. Voornamelijk als lokale bijverwarming kan een elektrische kachel zuinig en duurzaam zijn. Zo zou de combinatie van een warmtepomp installatie met infraroodpanelen een interessante keuze kunnen zijn in de toekomst.
Is een elektrische kachel zuinig?
Bij een elektrische kachel als hoofdverwarming is het rendement relatief laag in verhouding met het energieverbruik. Om een beeld te geven: als je een elektrische kachel gedurende een jaar 2 uur per dag aanzet, zijn de kosten ongeveer € 300,-. Teruggerekend kost een elektrische kachel daarmee ongeveer € 0,45 tot € 0,50 cent per uur! Daarmee is elektrische energie ruim 3 keer duurder dan verbrandingsenergie uit aardgas.
Voor het milieu is een elektrische kachel ook niet handig. De TU Delft heeft dit nader uitgerekend. In hun voorbeeld gebruiken ze een gemiddelde gezinswoning van 120 m2, met een warmtevraag van 8.000 kWh voor ruimteverwarming en 5.000 kWh aan tapwater plus een elektriciteitsgebruik 3.000 kWh staat de totale uitstoot gelijk aan 4.742 kg CO2 per jaar. Als je dan gasloos gaat met elektrische kachels en boilers stijgt het elektriciteitsverbruik naar 16.000 kWh, wat overeenkomt met 16.000 x 0,649 (gemiddelde uitstoot Nederlandse energiemix) = 10.384 kg CO2 per jaar. Dat is meer dan het dubbele (219%).
Toch kan het in sommige gevallen een mooie (en duurzame) aanvulling zijn. Wij zetten hier eerst voor jou op een rij wat de duurzame types kachel zijn en leggen je daarna graag uit waarom.
1Ventilatorkachel
Een ventilatorkachel heeft een langzaam warm wordende gloeidraad. Een ventilator verspreidt vervolgens, zoals de naam al zegt, de warme lucht door de ruimte. Omdat de warmte met de ventilator de ruimte ingeblazen wordt, wordt de temperatuur in de ruimte snel hoger. Een nadeel is dat de ventilator van deze kachels vaak behoorlijk ruist, wat kan storen.
Een voordeel van de ventilatorkachel is dat de meeste uitvoeringen ook een ventilatiestand voor koude lucht hebben. In het kader van consuminderen een duurzame keuze. Er zijn verschillende uitvoeringen en formaten van de ventilatorkachel, waardoor er altijd wel een passende te vinden is.
2Convectorkachel
Een convectorkachel werkt door middel van convectie. Dit betekent dat de opgewarmde lucht stijgt, en die de koude lucht naar beneden drukt. Vervolgens wordt deze koude lucht weer opgewarmd, stijgt deze weer naar boven, etc. Het proces herhaalt zich, en er ontstaat circulatie van de lucht. Dit is hetzelfde principe als de centrale verwarming.
Nadelen? Deze luchtcirculatie kan voor tocht zorgen, en verplaatst wat stof. Ook duurt het langer dan bij bijvoorbeeld een ventilatorkachel voordat de ruimte goed is opgewarmd. Maar, de kachel is geruisloos, en in veel verschillende maten verkrijgbaar.
3Oliegevulde kachel
Deze kachel, ook bekend als de radiatorkachel, werkt door middel van convectie én stralingswarmte (de warmte van de kachel zelf). Het duurt bij deze kachel iets langer voor de ruimte warm wordt, omdat de olie in de kachel eerst moet worden opgewarmd. Maar dit heeft ook een voordeel: de kachel blijft nog lang warm als hij uitgezet wordt. Een radiatorkachel maakt geen geluid.
Nog een voordeel: deze kachels gaan over het algemeen erg lang mee, en zijn daarmee een duurzamere keuze dan een bijvoorbeeld een ventilatorkachel.
4Infrarood kachelBeste keuze
Infraroodkachels zijn elektrisch, maar maken gebruik van stralingswarmte. Het grote voordeel van infraroodpanelen is dus dat ze niet de lucht verwarmen, zoals een traditionele (elektrische) verwarming, maar de objecten in de ruimte. Ook wij als mens worden door deze stralingswarmte opgewarmd. Daardoor voelt het net alsof je in het zonnetje staat!
Is een infraroodpaneel als elektrische kachel energiezuinig? Infraroodverwarming is (nog) niet geschikt als hoofdverwarming van een woning. Maar, infraroodpanelen kunnen wel interessant zijn als bijverwarming. Het grote voordeel is dat je zeer lokaal kunt verwarmen. Daardoor kan de temperatuur in de rest van het huis lager blijven. Als je in de stralingswarmte zit, krijg je het lekker warm. Ook als de luchttemperatuur om je heen lager is.
5Keramische kachel
Een keramische kachel heeft een warm wordend verwarmingselement. Dit element wordt niet heel erg warm, waardoor de kachel in de meeste gevallen veilig is om aan te raken. Zeer kind- en huisdiervriendelijk dus. De meeste keramische kachels hebben daarnaast een ventilator die de warmte de ruimte in blaast. Dit maakt geluid en kan wat stof verplaatsen.
Omdat het verwarmingselement niet heel heet wordt, ontstaat geen ”verwarmingsgeur” van verbrandde stofdeeltjes. Maar de kachel is wél effectief qua warmteafgifte.
Conclusie
Voor zeer lokale (bijv. je studeerkamer) en tijdelijke verwarming (bijv. de badkamer) kan de infrarood kachel het beste zijn. Hier hebben wij de beste infrarood kachels vergeleken. Voor een iets groter oppervlakte en nog steeds weinig budget is de lucht lucht warmtepomp het meest energiezuinig. Beschik je over voldoende middelen en heb je een goed geïsoleerd huis, dan is de normale lucht warmtepomp of de grondwarmtepomp de beste keuzes.
De vraag of verwarmen met elektriciteit ‘goed’ of ‘slecht’ is, is dus niet eenduidig te beantwoorden. Het verschilt per land en per situatie. De elektrische kachel kan in dat geval een rol spelen in de energietransitie. Het idee dat we in de toekomst meer lokaal (in plaats van centraal) gaan verwarmen, is in ieder geval een interessante gedachte die we goed in de gaten houden.
“Kun je zelf met je eigen zonnepanelen voorzien in deze vraag dan is het natuurlijk geweldig. De ervaring leert echter dat in de winter, wanneer de warmtevraag het hoogst is, het rendement van zonnepanelen juist het laagst is.”
Dit gaat nu nog niet op. Dit zal pas relevant worden wanneer de salderingsregeling komt te vervallen. Tot die tijd worden opbrengst en verbruik op jaarbasis tegen elkaar weggestreept en is het weldegelijk heel interessant. Wellicht niet voor de periode na de salderingsregeling – maar die discussie moet eerst nog plaatsvinden.
In mijn optiek is elektrisch bijverwarmen juist heel interessant. De aanschafprijs ligt laag (itt tot bijv. een warmtepomp). Dus voor de korte termijn is dit wel de keuze die ik heb gemaakt.
Groeten,
Hielke
Is er nog verschil in rendement tussen de verschillende typen elektrische kachels?
En waarom is het rendement niet 100%? Iedere watt wordt toch omgezet in warmte? Waar gaat het energieverlies anders naartoe?