Daar waar wij in de wirwar aan ontwikkelingen en veranderingen rondom duurzame energie vaak verdwalen weet Joris Kerkhof van Independer raad. Als energie expert maakt hij de wereld rondom duurzame energie inzichtelijk. Duurzaam Thuis sprak hem over alle praktische zaken waar jij op kan letten bij je keuze voor duurzame energie.
Wat is duurzame energie?
‘Duurzame energie is energie die op een groene manier is opgewekt, zonder gebruik van fossiele brandstof zodat we gebruikmaken van de zon en wind en de uitstoot van schadelijke stoffen zoveel mogelijk beperkt wordt.’
Met welk tempo verwacht je dat de energiemix in Nederland groener wordt?
‘Het doel is om in 2050 klimaatneutraal te zijn als Nederland. Veel mensen zijn intrinsiek gemotiveerd om met verduurzamen aan de slag te gaan, als je de middelen en een woning hebt om daarmee aan de slag te gaan is dat top. De energie crisis heeft een grote groep Nederlanders geraakt. Door te besparen en te verduurzamen kan je een steentje bijdragen. Dit zorgde tijdens de crisis ook voor een minder forse stijging van de energie rekening. De crisis, hoe cru ook, heeft er voor gezorgd dat meer mensen zijn gaan besparen en verduurzamen. Niet iedereen kan makkelijk energie besparen of verduurzamen, daarom biedt de overheid subsidies en leningen met lage rentes zodat ook mensen met een kleinere portemonnee aan de slag kunnen en worden er nieuwe klimaatneutrale huizen bijgebouwd.’
Welk effect heeft het prijsplafond van de Rijksoverheid op het zoeken naar een geschikt en duurzaam energiecontract?
‘Het prijsplafond zorgt voor een korting op de energietarieven. Mensen betalen dit jaar maximaal 1,45 per m³ tot 1200 kuub gas en 0,40 cent per kwh tot 2900 kwh. Gelukkig zijn de meeste nieuwe contracten die je kan sluiten inmiddels goedkoper dan deze tarieven, maar vooral het eerste halfjaar lagen de prijzen nog wat hoger. Doordat het plafond zijn intrede deed zorgde dat voor een lager tarief, hierdoor nam het aantal mensen dat aan de slag ging met verduurzamen af. De financiële prikkel is dan wat lager. Maar het is belangrijk om te beseffen dat de tarieven van het prijsplafond nog steeds zo’n 2x zo hoog zijn als voor de hele energiecrisis. Dus mocht je financieel de mogelijkheden hebben, dan is het echt een goede keuze om te gaan besparen en te verduurzamen.’
Wat is key in de zoektocht naar een duurzaam en voordelig energiecontract?
‘Het belangrijkste bij stroom is om te kijken naar de herkomst van de stroom, is die opgewekt door wind en/of zon of is de stroom ‘grijs’? Grijze stroom wordt opgewekt uit fossiele brandstoffen, deze raken een keer op.
Bij gas heb je CO2 gecompenseerd, dat wil zeggen dat energieleveranciers de CO2 uitstoot compenseren door bijvoorbeeld het planten van bomen. In onze vergelijking kan je zien of een leverancier groene stroom en CO2 gecompenseerd gas biedt. Leuk om te zien is dat die producten soms goedkoper zijn dan ‘grijze’ contracten. Dus het is niet altijd zo dat een groen contract vele malen duurder is.’
Vaste energiecontracten, hoe werkt dat?
‘Sinds 1 juni 2023 is er weer meer aanbod in vaste energiecontracten voor meerdere jaren. Er zijn vaste contracten waarbij je de tarieven voor 1 of 3 jaar kunt vastzetten. De 5 jarige contracten zijn er (nog) niet, terwijl die er voor de crisis wel waren. Bij de vaste contracten kan je kijken naar hoe groen de herkomst is van de stroom en of het gas CO2 gecompenseerd is.’
Wat zijn de voor- en nadelen op een variabel contract?
‘Het grootste voordeel van een variabel contract is dat de prijs mee daalt als de beursprijzen goedkoper worden. Tegelijkertijd is dit ook direct het grootste nadeel, want als de beursprijs stijgt krijg je ook snel met een stijging van je variabele contract te maken. Ook bij variabele contracten kan je letten op de herkomst van de stroom en gas, ook daar heb je ‘groene’ en ‘grijze’ contracten. Een ander voordeel is dat je boetevrij elke dag op kan zeggen met een opzegtermijn van 30 dagen.’
Welke energiemaatschappijen bieden goede ondersteuning of energiebesparende acties?
‘Met een goede energieverbruiksmanager van je leverancier is het makkelijker besparen. Je hebt een aantal leveranciers die sterk inzetten op het duurzame aspect, zoals Greenchoice en Vandebron. Andere leveranciers zetten wat meer in op prijs, maar ook die leveranciers bieden vaak al inzicht in verbruik waardoor je als klant beter beeld hebt over je verbruik en je dus kan handelen om het verbruik omlaag te brengen als je daar de mogelijkheden voor hebt. Overigens biedt Independer ook een verbruiksinzicht. Als je een contract bij ons aanvraagt kan je je aanmelden voor het gratis Independer Verbruiksinzicht.’
Welke toekomstscenario(s) van energieprijzen in Nederland vind jij het meest waarschijnlijk?
‘Inmiddels weet ik dat het heel lastig is om te voorspellen wat de energieprijzen gaan doen. Er zijn veel factoren die een rol spelen bij de beursprijzen. Uiteindelijk komt het neer op ‘vraag’ en ‘aanbod’. Als we zorgen dat de vraag afneemt omdat we besparen en verduurzamen en het aanbod toe gaat nemen door meer zon en wind energie en later ook waterstof, dan kan dat zorgen voor lagere prijzen. Maar er zijn te veel onzekerheden om echt goed te voorspellen waar de prijs naar toe gaat. Echt enorme prijspieken zoals in augustus 2022 lijken niet voor te gaan komen, omdat Europese landen afgesproken hebben de prijs niet verder op te drijven dan 180 dollar per mwh voor wat betreft gas (op de beurs wordt gas ook weergeven in prijs per mwh).’
Welke trends zie je op dit moment in het energielandschap?
‘Veel mensen kiezen voor zonnepanelen. De thuisbatterij is een energieopslagtechniek waarin elektriciteit tijdelijk kan worden opgeslagen in een toestel. Deze is in opkomst, maar deze thuisbatterij is groot en duur en dus niet voor ieder huis weggelegd. Ook de warmtepomp is natuurlijk steeds vaker aanwezig in Nederlandse huishoudens, helaas is ook hier niet ieder huis is even geschikt voor. Ook waterstof is in ontwikkeling.
De technologie gaat enorm snel. Uiteraard is het goed dat wij als Nederland ons steentje bij dragen. Toch is het juist de industrie en de grote vervuilende landen die dit ook moeten gaan doen. Pas dan gaan we echt stappen zetten. Maar zoals het Wereldnatuurfonds al jaren stelt: een beter milieu begint bij jezelf.’
Zijn er zaken waar je extra op moet letten als je zelf zonnepanelen hebt en energie terug levert aan het net?
‘Wanneer je zelf energie opwekt wordt de energie gesaldeerd tot je eigen verbruik. Dit betekent dat de energie die je opwekt wordt weggestreept tegenover de energie die je verbruikt. Wek je daarna nog steeds meer stroom op dan je verbruikt? Dan krijg je van je energieleverancier een terugleververgoeding. De hoogte hiervan bepaalt de leverancier. Het is van belang hoe hoog de terugleververgoeding is die je krijgt als je een contract afsluit. In onze vergelijking kan je per contract zien hoe hoog de terugleververgoeding is.’
Wat verwacht je van de salderingsregeling en beïnvloedt dit de keuze op een energieleverancier?
‘Als de Eerste Kamer voor het afschaffen van de salderingsregeling stemt, dan betekent dit dat er vanaf 2025 minder gesaldeerd mag worden. Elk jaar mag je dan minder zelf opgewekte stroom meenemen om de verbruikte stroom mee weg te strepen. In 2031 komen we dan uit op 0, dat betekent dat je alle stroom die je zelf opwekt en niet direct zelf verbruikt teruglevert aan het net tegen een teruglevertarief. Minister Jetten heeft aangegeven dat hij wil dat consumenten minimaal 80% van het kale leveringstarief als teruglevering krijgen. Bij 20 cent kaal tarief, komt dat neer op een teruglevertarief van 16 cent. Op dit moment zitten veel energie leveranciers daar ver onder.’
Over Joris Kerkhof
‘Als domeinmanager energie bij Independer ben ik samen met een enthousiast domeinteam verantwoordelijk voor de energievergelijking bij Independer. Samen proberen wij het voor consumenten zo makkelijk mogelijk te maken om een energiecontract te kunnen vergelijken en aan te vragen. Daarnaast bieden we zonnepanelen aan en proberen we elke dag ons steentje bij te dragen aan de energietransitie, door bijvoorbeeld inzichtelijk te maken welke stroom groen is en welke niet.’
