In de keuken draait alles om gemak. We willen graag zo snel mogelijk een heerlijke maaltijd op tafel zetten, en deze klaarmaken met een pan die niet aanbakt en makkelijk te reinigen is. Fabrikanten springen daar natuurlijk op in met allerlei magische pannen. Denk maar aan de grote hoeveelheid anti-aanbakpannen die de markt domineren. Maar wat zijn nu echt gezonde pannen die lang meegaan en geen schadelijke stoffen bevatten? Wij zetten de beste pannen voor je op een rij – van de koekenpan zonder teflon tot de aluminium pannen.
Gezonde pannen: pannen zonder teflon
Over de effecten van deze pannen op je gezondheid zijn deskundigen het nog niet eens. De anti-aanbaklaag van veel oudere pannen is namelijk vaak gemaakt van Teflon, wat de stof PFOA bevat (vanaf 2015 verboden). Deze giftige stoffen in anti-aanbakpannen is bij (over)verhitting niet goed voor de gezondheid, zo zien we ook in deze uitzending van Keuringsdienst van waarde. Let maar eens op de geur als je zo’n soort pan per ongeluk te veel verhit.
Verder is de levensduur vrij beperkt: na een jaar laat de anti-aanbak bodem vaak al los. En aangezien Teflon-restjes geen fijne maaltijdversterker zijn, gooien mensen de pannen (terecht) al snel weer weg. Daarom zijn we op zoek gegaan naar een gezond en duurzaam alternatief voor de heilige anti-aanbakpan, zoals een duurzame koekenpan zonder teflon. Helaas zijn dit vaak niet de goedkoopste pannen, maar de meesten zijn bij goed gebruik nagenoeg onslijtbaar. Kortom: een pan voor het leven! Wel zo veilig en duurzaam.
Beste gietijzeren pannen
Een van de meest duurzame en beste pannen zijn pannen van gietijzer. Bij normaal gebruik zijn deze pannen eigenlijk niet kapot te krijgen. Daarnaast zijn de bakeigenschappen ongeëvenaard. De meeste gietijzeren pannen bevatten aan de binnenkant een geëmailleerde laag die nagenoeg onverslijtbaar is. Van oorsprong wordt deze pan vaak gebruikt om vlees in te braden, maar de pan is eigenlijk overal voor in te zetten. Persoonlijk vind ik een gietijzeren pan het beste alternatief voor de anti-aanbak hapjespan. Roerbakken of het bakken van vlees of vis gaat uitstekend en het bakt nauwelijks aan.
‘Een gietijzeren pan is volgens mij de meest duurzame keuze die je kunt maken’
Hoewel het niet wordt geadviseerd, kan deze pan meestal ook in de vaatwasser. Het risico is dat het gietijzer dan op de niet met emaille beklede stukken wat roest kan geven. Niet schadelijk, maar iets minder fraai. Als voorbeeld: ik heb een oranje Creuset van mijn oma. Deze is zeker 20 jaar oud, gaat dagelijks in de vaatwasser en is nog zo goed als nieuw. Duurzamer kan volgens mij niet! Het nadeel van gietijzeren pannen? Het gewicht en de breukgevoeligheid als je hem laat vallen. Doe je het laatste niet, dan is gietijzer volgens mij de meest duurzame keuze die je kunt maken. Dit zijn de gietijzeren pannen die we je aanraden. Sommigen tipten we al eerder in dit artikel over de beste pannen voor inductie.
1Le Creuset Ronde Skillet Koekenpan Ø 23 cm
2Le Creuset Gietijzeren Koekenpan Ø 24 cm
3Koock Amsterdam® Skillet Ø 30 cm
1Le Creuset Ronde Stoof-/Braadpan (20 cm)
2Staub Ronde Stoof-/Braadpan (24 cm)
3Tefal Tradition Braadpan (30 cm)
‘Ons advies is om voor een basispannenset van RVS te kiezen’Er zijn ook RVS wok- en koekenpannen op de markt. Voor deze pannen geldt dat vooral de dure pannen, bijvoorbeeld de pannen van Demeyre, een goed alternatief zijn. En let op: bij RVS-pannen zul je je aandacht er een beetje bij moeten houden, aangezien de pannen vrij temperatuurgevoelig zijn. Kortom: let bij het RVS-pannen kopen goed op de handgrepen en de deksel en onthoud dat goedkoop soms ook duurkoop kan zijn. Beter investeren in een set die lang meegaat dan een set die je na een paar jaar weer weg moet gooien. Dit is ons advies RVS-pannensets.
1BK Q-linair Master Glas Pannenset 4-delig
2Tefal Nordica Pannenset 4-delig
3Demeyere Classic Pannenset - 5-delig - RVS
Wil je de bakvoordelen van gietijzer en het gemak van een aluminium pan? Dan kom je terecht bij de geanodiseerd aluminium pan. Dat klinkt een beetje ingewikkeld, maar dat is het niet. Een geanodiseerd aluminium pan is door een speciaal productieproces gegaan, daardoor is de aluminiumoppervlakte vrijwel volledig non-poreus, waardoor het eten niet aanbakt. In een anti-aanbak pan is het bijna onmogelijk om voedsel goed te karameliseren of krokant te krijgen, maar in deze pannen is dat geen enkel probleem.
‘In een anti-aanbak pan is het bijna onmogelijk om voedsel goed te karameliseren of krokant te krijgen, maar in deze pannen is dat geen enkel probleem’
De pannen zijn sterk en kunnen zelfs met schuurspons worden gereinigd. In principe mogen ze in de vaatwasser, maar dit gaat zeker ten koste van de bakkwaliteiten en de levensduur. Een nadeel van de geanodiseerd aluminium pan is dat ze in veel gevallen ongeschikt zijn voor inductie. Hoe dan ook zetten we de beste drie gezonde pannen in deze categorie voor je op een rij.
1ISENVI Victoria Forged Koekenpan Ø 28 cm
2KitchenAid Aluminium Koekenpan Ø 28 cm
3MasterChef Koekenpan Hard Anodised Ø 20 cm
We wilden er eigenlijk juist vanaf, maar de nieuwe generatie anti-aanbakpannen willen we toch even noemen. Deze pannen bevatten een keramische thermolonlaag. Thermolon heeft dezelfde werking als teflon, maar is geheel vrij van PFOA en PFAS. Hierdoor komen er geen schadelijke gassen vrij tijdens het bakken en braden. Bijkomend voordeel is dat de productie van deze groene anti-aanbakpannen tot de helft minder energie vraagt. De CO2-uitstoot wordt hiermee met 60 procent verminderd in vergelijking met de ‘oude’ pannen.
‘Bij de productie van groene anti-aanbakpannen wordt tot de helft minder energie gebruikt, ook is er minder CO2 -uitstoot’
Daarnaast kan een pan met thermolon coating veel beter hitte verdragen (tot 450 graden). Hierdoor wordt de levensduur verlengd, aangezien de pan minder snel verbrand. Deze verlengde levensduur blijft echter beperkt, waarmee deze nieuwe anti-aanbakpan niet de duurzaamste keuze is. Maar, we begrijpen ook dat velen onder ons de magische anti-aanbakpan niet meer kunnen missen. Kies in dat geval dan altijd voor een pan met een thermolon coating, een koekenpan zonder teflon dus. Kiezen voor een pan met een natuurlijke anti-aanbaklaag is ook een goed idee, zoals de ijzeren DeBuyer Mineral B Element Koekenpan Dit is onze volledige top 3 voor groene pannen die PFAS-vrij zijn.
1GreenPan Cambridge Inductie Koekenpan - Ø20 cm
2DeBuyer Mineral B Element Koekenpan - Ø20 cm
3GreenPan Mayflower Koekenpan - Ø20 cm
Je moet het hem meegegeven, een ouderwetse anti-aanbakpan is een echte alleskunner en eigenlijk alles erin ‘lukt’. Wel is de bak- en braadkwaliteit in veel gevallen matig. Vergelijk het met de magnetron. Het eten is warm, maar lekker? Daarnaast is de levensduur van de oude generatie anti-aanbak pannen beperkt en daarmee niet erg duurzaam. Wil je je oude anti-aanbakpan de deur uitdoen, dan kun je beter voor de duurzamere opties gaan. Een PFAS-vrije anti-aanbaklaag is daarbij essentieel. Maar eigenlijk vraagt elk gerecht om een specifieke pan. Dit zal de smaak in ieder geval ten goede komen: krokante vleesvervangers of vlees met een gekarameliseerd laagje is zoveel lekkerder dan de kleurloze variant. Wel zul je bij de duurzame braadpannen met iets meer aandacht moeten koken omdat een juiste temperatuurregulering belangrijk is voor het beste resultaat. Verder is zoals gezegd de vaatwasser eigenlijk killing voor alle pannen waarin je wilt bakken of braden. Met de hand afwassen is het beste. Wil je toch alles laten opknappen door de vaatwasser? Dan is onze ervaring dat een goede gietijzeren pan met geëmailleerde laag wel wat kan hebben.
‘Kijk wat voor jou het beste werkt en vervang langzaamaan je oudere pannen voor een duurzamere optie’
Pannen die voor 2015 zijn gemaakt, kunnen nog PFOA bevatten. Het is goed om deze te vervangen. Gelukkig zijn er dus voldoende alternatieven voor de miraculeuze anti-aanbakpan. Als je goede keuzes maakt, kun je in principe volstaan met een (wat uitgebreidere) pannenset voor het leven. Over het algemeen zijn wij van Duurzaamthuis vooral fan van Le Creuset, omdat dit echte pannen voor het leven zijn en lang meegaan. Voor een koekenpan met een veilige anti-aanbaklaag adviseren we je GreenPan of de Debuyer Mineral B Element koekenpan, maar een gietijzeren koekenpan gaat langer mee en heeft een langere garantie.
Hopelijk heb je door dit artikel meer informatie gekregen over groene en gezonde pannen. En vergeet niet dat je niet direct alles compleet hoeft te hebben. Kijk wat voor jou het beste werkt en vervang langzaamaan je oudere pannen voor een duurzamere optie. De pannen die je hebt en die al jaren meegaan omdat ze van sterk materiaal zijn gemaakt, kun je natuurlijk houden. Misschien ook vanwege de emotionele waarde. Wat is er tenslotte mooier dan braden in dezelfde oranje pan als je oma?
Ik zoek een contactgrill om tosti’s te bakken zonder anti-aanbaklaag, heeft iemand een idee? Ik heb een grill gekocht van moulinex op marktplaats, eentje uit de jaren 60/ 70. Weet iemand of dat ook een teflon laag is of dat er toen nog gezondere anti-aanbaklagen gebruikt werden.
Ha Sandra, voor deze specifieke grill weet ik het niet. Maar in principe zou ik niets meer gebruiken uit die periode voor grill & bakken, als het een anti-aanbaklaag bevat. Teflon (met PFOA) werd toen al grootschalig gebruikt en als het al zo oud is, kunnen de giftige stoffen alleen maar makkelijker in je eten slijten. Zie bijv ook: https://nos.nl/artikel/2308186-pfas-van-wonderspul-in-de-anti-aanbakpan-naar-giftig-zorgenkind
Waarom lees ik niets over de pannen van Gastrolux? Anti aanbak zonder PFOA, iets met nano-techniek. Weet iemand iets over deze pannen, of wat een biotan-laag is?
Ha Yvonne,
Dank voor je reactie! Pan ziet er goed uit en de biotan laag lijkt een duurzame variant van de anti-aanbaklaag. Voor zover wij kunnen vinden zijn er nog maar heel weinig reviews op Nederlandse webshops van deze pan. En zijn de reviews op Amazon wisselend. Dus ik zou deze nog niet bij de beste pannen plaatsen. Maar zeker interessant om in de toekomst mee te nemen met een review.
Ik kook al een jaar of twee dagelijks met Gastrolux pannen: koekenpan en braadpan. Absolute aanraders! Goed hanteerbaar, minder zwaar dan gietijzer, makkelijk schoon te maken en heel prettig in het gebruik.
Ik heb 2 koekenpannen van ikea, volgens mij nog met pfas. Als ik ze vervang, komen die pannen toch in het milieu terecht. Wat te doen?
Hoi Ariane. Je kunt de oude pannen naar een milieustraat / afvalpunt brengen waar ze deze inzamelen. Pannen kunnen over het algemeen makkelijk worden gescheiden aangezien ze van ijzer, staal en aluminium zijn gemaakt. Nadat pannen in een versnipperaar zijn gegaan wordt het schroot verhit. Daarmee kan het metaal worden geschieden van de kunststof.
Voor anti-aanbakpannen met Tefal / teflon / PFAS / PFOA is het minder goed te recyclen. Teflon verbrandt waarbij fluorgas kan vrijkomen. Dat wordt door het bedrijf bijgehouden. In ieder geval is het beter om de pan bij de milieustraat in te leveren dan zomaar in het restafval or grofvuil te stoppen.
Een voorbeeld van een bedrijf dat dit doet is Coolrec (dochteronderneming van Renewi die waarschijnlijk je afval ophaalt). Ze recyclen ook electronica en geven aan 90% van het materiaal beschikbaar te kunnen stellen voor hergebruik.
goedenavond! wij hebben een gietijzeren creuzet-achtige pan met een antiaanbaklaag. Heeft iemand een idee waarmee dit soort zware pannen worden gecoat? Het is geen teflon voor zover ik kan beoordelen. Maar wat wel? En vooral is het veilig om te blijven gebruiken?
Hoi PL, de coating is zeker geen teflon, het is emaille. Je kunt dit veilig gebruiken en blijft tientallen jaren goed. Een paar tips in onderhoud om te zorgen dat de emaille ‘anti-aanbaklaag’ goed blijft: Doe de pan niet in de vaatwasser, de emaille laag kan dan over tijd zijn glans verliezen en gevoeliger worden voor krassen. Uiteraard geen schuurspons gebruiken tijdens het afwassen. Is de pan heel erg aangekoekt dan kun je het een kwartier laten weken of bijvoorbeeld op laag vuur laten koken met een lepel baking soda. Gebruik spatels en lepels van hout of silicone zodat je de bodem niet kapot maakt door de jaren heen tijdens het roeren. Zet de pan niet meteen onder koud water na gebruik. Laat de pan gewoon afkoelen dan schrikt het gietijzer en emaille minder. De pan niet te veel schuiven over de kookpitten of glazen inductieplaat zodat er geen krassen… Lees verder »
Dank, Liv!
Goede avond ik heb een braadpan van creuset weg gedaan (de bekende oranje pan)omdat de bodem los ging,en stukken emaille op je bord kwam met het scheppen van de jus.Dus in je maaltijd.
Hoi Addy, wat een vervelend nieuws! Ik heb mijn creuset (een zwarte variant) zo’n 10 jaar en ben er erg blij mee. Heb je de pan al lang? Dagelijks gebruik? Al contact gehad met Creuset?
Hallo, Ik heb per post een hapjespan van GreenChef gekocht bij Bol. Deze is vandaag aangekomen en het handvat van de pan stak uit de doos. Er is denk ik flink mee gesmeten.
Daarnaast zat de pan los in een grote doos. Geen bescherm opblaasplastic of piepschuim of wat dan ook.
De pan ziet er nog steeds prachtig uit en is niet kapot of zo. In elk geval, je ziet het niet aan de buitenkant. Ik vraag me af of dit gegooi gevolgen heeft voor de pan of voor het te bereiden voedsel in de pan.
Hoop op een reactie van jullie.
Hoi Anna, ik bestel ook het een en ander bij Bol of andere webwinkels en heel soms is het inderdaad niet geweldig verpakt. Zolang het handvat nog stevig vast zit lijkt het mij dat er niets aan de hand is. Mocht je er toch een vervelend gevoel aan overhouden kun je altijd contact opnemen met de klantenservice van de webwinkel, die ruilen het vast voor je om.
Ziet er helemaal goed uit. Alsof er niets is gebeurd, maar hoe zit het met de bodem van de pan…..
Hoi Anna, zolang er geen krassen op zitten en de pit gewoon aangaat (mocht je inductie hebben) lijkt mij dat het allemaal ok is. De (keramische) beschermlaag kan wel wat hebben.
Thnx Liv. Dan ga ik hem toch maar gewoon gebruiken. Ik kook nog op gas trouwens.
Hi, Na het zien van de keuringsdienst van waarde zat ik eens naar onze pannen te kijken. Demeyere TripIInduc B04. Ik kan niet zien of dit PFOA -techniek is. Ze noemen het ” 7 materiaal-legering” met tussenhaakjes “c.fa.”. Tja, is dit nu PFOA materiaal of niet? Moeilijk te achter halen.
Hoi Jan Willem, Demeyere gebruikt geen PFOA techniek. Ik heb zelf bijvoorbeeld de Demeyere Ecoglide Ceraforce Ultra. Dat is een keramische anti-aanbaklaag waarbij ze geen gebruik maken van PTFE en PFOA. Dat laat dus geen giftige gassen vrij tijdens het bakken op hoge temperaturen.
Over de techniek, het zijn 7 materiaallegeringen (lagen) met o.a. roestvrij staal en het binnenste gedeelte van aluminium. Dat helpt voor optimale warmtespreiding met tot 30% meer warmterendement bij inductie. De laag is op deze manier aangebracht:
Iedere pan is een compromis van eigenschappen, maar de koekenpan die mij het allerbest bevalt, is de RVS ‘elegance’ van het merk Habonne. Door de putjes- of wafelbodem heeft die veel minder last van aanbakken dan andere ongecoate pannen. Vlees, eieren, pannenkoeken, aardappelen, uien e.d. bak ik allemaal in deze pannen en ook voor het roerbakken van groenten zijn ze goed bruikbaar. Je kunt ze desgewenst heel heet opstoken (voor krokant laagje onder ei of vlees), ze zijn onverslijtbaar en ze vergen geen speciaal onderhoud. De RVS grepen blijven koel en de pannen kunnen op alle warmtebronnen. Het enige nadeel is dat de grotere modellen (28, 32cm) nogal zwaar zijn, om daar een uur lang pannenkoeken mee te lanceren vergt een stevige conditie :) De wafelbodem heeft twee effecten: Hij reduceert het oppervlak waar je product aan kan vasthechten, en in ieder putje komt een beetje boter of olie te… Lees verder »
Wat denk je van een corbonsteal wok waar je veel liefde insteekt je kan er een antiaanbaklaag op seasonen en hoe meer je gebruikt hoe beter hij wordt kan in principe een leven mee
Nog een tip voor als je écht duurzaam wil koken: braad dan niet dat kippetje aan maar maak een lekkere veganistische schotel ;)
Neem een plaatstalen koekenpan( De Buyer) en je bent van al dat gezeur af een pan voor het leven .
Wel goed inbranden !
Ben op zoek naar een wokpan voor inductie koken. Welke pan kunnen jullie mij aanbevelen?
Wokken op inductie werkt niet je kan dan nooit de hoge temperaturen behalen
Hoi Peterus, bij mij thuis gaat dat erg goed eigenlijk. Ik heb een wok met grote platte bodem die op de grootste inductie ‘pit’ past en dan gaat het super! Net even gekeken nog en kwam deze duurzame wok tegen die er goed uitziet. Er zijn ook nog mooie woks van Greenpan met een keramische anti-aanbaklaag.
Ook ik heb zo’n RVS pan van Demeyre gekocht in 2003. Ik kan er gewoon niks mee, alles bakt aan. Wat ik ook probeer. Hij staat dus al jaren in de kast, zonde van zoveel geld!
Kan iemand nog eens goed uitleggen wat ik het beste zou kunnen doen?
Heel erg bedankt alvast.
Je moet de pan goed inbranden en nadien altijd ingevet wegzetten.
Sinds kort heb ik een RVS koekenpan van De Meyere a € 140 gekocht, een prachtige pan.
Maar ik dacht van het aanbakken af te zijn, helaas hij bakt dus wel aan.
Doe ik iets verkeerd?
Wie heeft er ervaring met koken met emaille pannen? Mijn oog is gevallen op het merk RIESS. Wie weet of hier nadelen aan zitten?
Aan al die mensen die zich zorgen maken over stofjes: de afgifte waarden zijn enorm veel lager dus veilig dan wat we elders als normaal binnenkrijgen wat als geen probleem wordt gezien – zo veel onnodige zorgen die velen maken..
Na alle reacties gelezen te hebben is voor mij CREUSET Les Forgees de prima 2e keus en CRANFORD de duidelijke 1e keus (twee pannen gekocht, geweldige voelbare en zichtbare kwaliteit – en goedkoper dan Creuset).
DANK aan de mensen die CRANFORD opbrachten, anders had ik het nooit gevonden.
Ik lees nu net dat er lood en kadmium in emaille zit/kan zitten. Iemand die hier meer over weet?
Als je eindeloos plezier wilt hebben van je pan ga dan voor een pan die gegoten is. Gietijzer prima, maar heeft ook zijn nadelen: te zwaar,kan gaan roesten of kan breken en het duurt lang voor die warm is. Voordelen: levensduur, kan niet kromtrekken en de gelijkmatige warmteverdeling.
De kwaliteit van een Le Creuset van nu vind ik trouwens minder dan die van vroeger en wat een prijzen! Maar er is al heel lang een beter alternatief wat een hoop mensen niet weten.
De pannen die ik werkelijk al jaren dagelijks gebruik en met veel plezier zijn mijn mooie handgemaakte gietaluminium Crafond pannen met keramieken binnenzijde. Ze hebben dezelfde voordelen als gietijzer maar dan zonder de nadelen. Echt super en ik kan ze iedereen aanraden zoals ook Mek en Papouck hier al hebben ondervonden. Crafond is vergeleken met Le Creuset ook nog eens beter betaalbaar.
zelf zweer ik ook bij gietijzer.
eerst bij mijn ouders 25 jaar lang dezelfde geemailleerde gietijzeren le creuset aan het werk gezien (en zelf gebruikt) en ook al veel tefalletjes zien komen en gaan, maar bij het uit huis gaan heb ik toch voor de gietijzeren pan gekozen.
via marktplaats eentje voor 4 tientjes opgehaald, en reeds veel plezier van.
lucia, emaille is slechts een laagje glas over het gietijzer heen.
je hebt ook ongecoate gietijzeren (meestal braad-)pannen. buiten dat je de schilfer zelf niet op wilt eten, kan het dus geen enkel kwaad.
Ook ik ben nog in het bezit van het kleine,oranje,gietijzern braadpannetje
van mijn moeder.
Maarik heb daar de volgende vraag over: onder de rand van het pannetje zijn stukjes emaille af,evenals van het deksel rondom de rand die aansluit op de pan.
Nu heb ik altijd gehoord dat je de pan dan niet meer mag gebruiken omdat hier dan giftigste uit vrijkomen !
Ik heb i.d.d. de beste ervaringen met oma’s gietijzeren braadketels (geëmailleerd) met email bekleed.
Ik heb zelfs van dit soort pannen die al ouder dan 50 jaar zijn en nog steeds perfect doen waarvoor ze bedoeld zijn: braden, bakken, stoven en zelfs als ovenschotel te gebruiken. In de maten vanaf 15 cm tot 45 cm een geweldige pan voor (bijna) alle bereidingen!! Zelf om een grote pan goulash of erwtensoep te bereiden is de grote Creuset mosselpan een ideale partner in de keuken.
Ik ga nu weer snel naar mijn keuken terug.
Ja zware pannen maar heel goed!! Machtig…
Deze pannen zijn van AMC. Hoogwaardig edelmetaal, en heerlijk, praktisch en energiebesparend eten bereiden. Ik ken mensen die de pannen al meer 35 jaar hebben en die zien er nog als nieuw uit bij dagelijks gebruik. Wordt geen reclame voor gemaakt, dus bij veel mensen nog onbekend. Alleen via proeverij avondjes kun je de pannen in werking zien en meteen de smaak proeven van het eten. Als je meer info wilt over bijv. zo’n proeverij dan laat je het maar weten.
@ van dam: benieuwd welke merk pannen je gebruikt die 30 jaar garantie geven.
Ik gebruik sinds augustus pannen waar ik mijn groenten en aardappelen in kook (gaar)zonder toevoeging van water. Mijn vlees braad en gaar ik zonder toevoeging van olie of boter. En de smaak is fantastisch. Mijn complete pannenset is van hetzelfde edelmetaal, dus geen ongezonde teflon. Er zit een garantie op van 30 jaar, dus ook mijn koekenpan gaat zeg maar levenslang mee.
ik had eigenlijk een vraag wat jullie allemaal met je oude pannen doen? blokker e.d. hebben wel tijdelijke inruilacties gehad maar voor zover ik weet pleuren de meeste mensen hun oude pan gewoon bij het huis-,tuin- en keukenafval.
wie maak je blij met oude pannen of eigenlijk niemand? milieutechnisch kan ik me toch voorstellen dat het erg schadelijk is als het op de grote vuilnisbelt terecht komt.