Duurzaam sinds 2007Meer dan 650 artikelenDe duurzaamste oplossing
Aardbeien

Aan tafel! Zo zorg je voor duurzaam voedsel op jouw bord.

Schappen vol aardbeien in de winter en het hele jaar door avocado’s? Niemand kijkt er meer van op, we zijn er allemaal aan gewend geraakt. Maar eigenlijk is het hartstikke gek dat we het hele jaar door alles kunnen eten wat ons hartje begeert. Gemiddeld reist ons voedsel 33.000 kilometer voordat het op je bord ligt. Het huidige voedselsysteem heeft een grote impact op mens en klimaat. Het put de aarde en watervoorraden uit, gaat ten koste van de biodiversiteit en vergroot gezondheidsproblemen en ongelijkheid in de wereld. Een omslag in ons denken en handelen is daarom onmisbaar. Maar hoe draag jij zelf bij aan duurzamer voedsel aan tafel? Hieronder een aantal feiten en tips.

Feitjes over het huidige globaliserende voedselsysteem

1
Ons huidige voedselsysteem is verantwoordelijk voor 30% van alle broeikasgasemissies.
2
In de wereld wordt 1/3 van het geproduceerde voedsel verspild. In Nederland is dit al 2 miljard kilogram per jaar!
3
Het meeste organische afval wordt verbrand.
4
In 2016 ging één op de acht kinderen wereldwijd met honger naar school.
5
In Amsterdam ontvangen wekelijks 1.200 huishoudens voedselpakketten van de voedselbank.
6
Vruchtbare landbouwgrond wordt steeds schaarser, (onder andere) door klimaatverandering.

Tijd dus voor verandering! Maar hoe draag je daar zelf aan bij?

Compost

De stad en voedsel

Voedsel lijkt in de stad altijd en overal beschikbaar. Veel mensen zijn daardoor de connectie met voedsel kwijtgeraakt. We weten niet meer waar eten vandaan komt en nemen het voor lief. Maar voedsel is zo veel meer dan alleen de nodige calorieën binnenkrijgen. Voedsel heeft een multifunctioneel karakter en is verbonden met waarden als gezondheid, educatie, en sociaal- en ecologisch welzijn. En juist deze meerwaarde van voedsel zijn we veelal kwijtgeraakt in het huidige globaliserende voedselsysteem dat wordt gedreven door een kost-effectieve aanpak. 

Gelukkig ontstaan er in Nederland steeds meer groepen mensen die bewust zijn van deze meerwaarde van eten. Zij willen bijdragen aan een duurzamer voedsellandschap in hun omgeving. In 2020 voorzagen ruim 480 voedselgemeenschappen zo’n 60.000 huishoudens van voedsel in Nederland. Een voedselgemeenschap is een lokaal georiënteerd samenwerkingsverband tussen groepen consumenten en producenten, zonder tussenhandel. Dus een directe verbinding tussen boer en burger. Bekende voorbeelden hiervan zijn Herenboeren en CSA (Community Supported Agriculture). 

Uit onderzoek blijkt dat deze groepen een enorme positieve impact hebben op hun omgeving. Ze brengen voedselproductie terug naar de stad, verbinden mensen en vergroten saamhorigheid in de buurt. Ze worden ook wel gezien als voorbodes voor radicale verandering van onze manier van produceren en consumeren.

Wat kan ik doen?

Kijk eerst eens bij jezelf in de buurt of bezoek de website van CSA. Ken je een plek waar mensen zelf hun groente en fruit verbouwen? Waar je direct van de boer vers, betaalbaar voedsel kan krijgen? Sluit je dan aan bij deze plek! Want dit is echt de allereerste stap die je neemt als je meer bewust wil omgaan met voedsel. Je gaat terug naar de kern. Waar komt jouw voedsel vandaan en wat zijn groente uit het seizoen? Gezond, gezellig en duurzaam!

Waarschijnlijk denk je nu: allemaal leuk en aardig, maar je kan toch niet al je boodschappen doen bij zo’n gemeenschap? Dat klopt. Je zal er vooral seizoen groenten kunnen krijgen. Daarom hieronder nog wat extra tips voor in de supermarkt.

Praktische tips

De supermarkt heeft volop keuze. Maar wat is nou het meest duurzaam? Er is zo veel om rekening mee te houden. De hoeveelheid broeikasgassen die vrijkomt bij productie en transport, de hoeveelheid water die gebruikt wordt, of de hoeveelheid voedsel die verspild wordt. Volgens mij vragen we onszelf allemaal weleens af of er überhaupt nog iets duurzaam is. Vlees is niet goed voor het milieu. Dus dan maar kiezen voor een sojaburger? Maar dan lees je weer dat sojaproducten ook slecht blijken te zijn… Wat kan je nog wél eten zonder het idee te hebben dat je bijdraagt aan de vernietiging van deze aardbol? Wij geven drie praktische tips.

1
Eet meer plant en minder dier

Dit zullen veel van jullie al weten, maar toch misschien wel het meest doeltreffend als je het hebt over duurzaam eten. De productie van plantaardige eiwitrijke voedingsmiddelen veroorzaakt namelijk veel minder milieuschade dan de productie van vlees. En vergeet niet dat vegetarisch eten niet alleen goed is voor de wereld, maar ook voor jou. Om je keuze in de supermarkt makkelijker te maken zie je hieronder een rijtje met eiwitrijke producten gerangschikt van laag naar hoog in kilo’s veroorzaakte CO2-uitstoot. Wil je weten wat de CO2-voetafdruk van jouw lievelingsgerecht is? Je kunt dit opzoeken in deze Engelse 'voedselrekenmachine'.

Co uitstoot voedsel

2
Eet zo veel mogelijk volgens het seizoen en regionaal

Hiermee bespaar je onnodige voedselkilometers (de afstand die eten aflegt voordat het op je bord ligt). Producenten/leveranciers zijn verplicht om het land van herkomst op het etiket te zetten. Hieraan kun je zien hoe ver jouw voedsel gereisd heeft. Maar let op: in sommige gevallen zullen tomaten uit Spanje duurzamer zijn dan tomaten uit Nederland, omdat de tomaten hier in kassen moeten worden verwarmd. Maar dit zijn slechts uitzonderingen. Dus als regel kun je stellen: hoe dichter bij, hoe duurzamer. Wil je weten wanneer jouw favoriete groente gewoon in Nederland geproduceerd wordt? Check ons artikel over seizoensgroenten.

3
Ga voedselverspilling tegen

Voedselverspilling is een gigantisch probleem. Wereldwijd wordt meer dan een derde van al het eten verspild, dit is ongeveer 1.6 miljard ton (!) aan voedsel. Voedselverspilling is daarmee verantwoordelijk voor 10% van de wereldwijde uitstoot. We gebruiken een landoppervlakte zo groot als China om eten te verbouwen om vervolgens in de vuilnisbak te gooien terwijl elders mensen lijden aan honger. Idioot en zonde. Too Good To Go wil deze verspilling tegengaan en heeft een app ontwikkeld om lekker, onverkocht eten te redden. Download dus deze app en kijk naar winkels bij jou in de buurt die hieraan meewerken. Je krijgt voor een hele lage prijs voedsel, dat anders in de prullenbak zou eindigen. Goedkoop, lekker en duurzaam!

Dit artikel is geschreven door gastredacteur Isa Sauer.

Bronnen

Wil je meer (wetenschappelijke) artikelen over dit onderwerp lezen? Hieronder vind je de bronnen van dit artikel.

1
Ilieva, R. (2016). Urban Food Planning: Seeds of transition in the Global North. 1st Edition. Routledge: London.
2
Sonnino, R. (2009). Feeding the City: Towards a New Research and Planning Agenda. International Planning Studies, 14(4), 425–435.https://doi.org/10.1080/13563471003642795 Sustainable Food Systems: Theory and Practice (pp. 168-186).
3
Van der Valk, A. (2021, November 4). Voedselgemeenschappen in Amsterdam. Rooilijn. Retrieved 21 March 2022, from https://www.rooilijn.nl/artikelen/voedselgemeenschappen-inamsterdam/
4
Wiskerke, J. S. (2009). On Places Lost and Places Regained: Reflections on the Alternative Food Geography and Sustainable Regional Development. International Planning Studies, 14(4), 369–387. https://doi.org/10.1080/13563471003642803
Isabelle Snaauw

Isabelle is freelance redacteur bij Duurzaam Thuis. Ook in haar dagelijks leven werkt ze aan projecten die de wereld duurzamer maken. Ze weet veel van de energietransitie en subsidies, maar schrijft als vegetariër eigenlijk het liefst over duurzaam koken en eten. Isabelle heeft bij een B-corp communicatiebureau gewerkt aan diverse duurzame (overheids)projecten. Momenteel is ze communicatieadviseur bij AMS Institute, een wetenschappelijk onderzoeksinstituut dat werkt aan duurzame stedelijke ontwikkeling.

0 0 stemmen
Nieuw: Geef Artikel Score
Abonneer
Laat het weten als er

0 Reacties
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties

Volg ons op Facebook