De speksteenkachel is in Finland zeer populair en biedt een gezonde oplossing om het huis te verwarmen. De speksteenkachel is een zeer zuinige accumulatiekachel met een relatief lage uitstoot van fijnstof. Hout is een hernieuwbare energiebron en het stoken kan worden gezien als klimaat- of CO2-neutraal (dit gaat alleen op als je lokaal je hout kunt betrekken). Echter het stoken veroorzaakt roet, fijnstof en andere schadelijke stoffen. Die zijn slecht voor de luchtkwaliteit en voor je gezondheid. Vanuit milieuoogpunt kun je dus beter kiezen voor technologie zonder verbranding zoals een warmtepomp in combinatie met hernieuwbare elektriciteit. Wil je toch heel graag een houtkachel en/of beschik je over eigen hout dan is een accumulatiekachel de beste keuze.
Speksteen is een stollingsgesteente, dat meer dan twee miljard jaar geleden in de aardkorst werd gevormd. Onder enorm hoge temperatuur en gigantische druk vormde zich deze zachtgrijze steen met zijn zijdezachte oppervlak. Speksteen is een gemakkelijk te verwerken zachte soort natuursteen die de eigenschap heeft om in korte tijd veel warmte te absorberen. Deze warmte wordt geleidelijk weer afgeven aan de omgeving. Speksteen is een natuurproduct dat met relatief weinig energie gewonnen en bewerkt wordt. Er worden bij het verwerkingsproces geen schadelijke stoffen gebruikt en er blijft geen schadelijk afval achter. In vergelijking met normale steen is de warmteopnamecapaciteit van speksteen ruim twee keer zo hoog en de warmtegeleiding ruim 10 keer sneller. De steen slaat de warmte van een kort durend hoog vuur op en geeft deze opgeslagen warmte vervolgens af gedurende de rest van de dag. Het kan meer dan 12 uur duren voor de steen afgekoeld is.
Stralingswarmte verhoogt comfort verwarming
Convectiewarmte (luchtcirculatie) bij radiatoren en gaskachels geeft een droge atmosfeer in huis. Droge lucht is oncomfortabel omdat het bijvoorbeeld onze slijmvliezen en huid uitdroogt. Bij speksteenkachels ontstaat door de stralingswarmte die wordt afgegeven veel minder droge lucht, wat zorgt voor een veel prettiger leefklimaat in je huis. Deze warmte is bovendien gedurende bijna een heel etmaal constant. Zowel de wand- als luchttemperatuur van de kamer blijven gelijk. Dit komt omdat de muren van het vertrek fungeren als warmtebuffer en door de warmtestraling van de kachel worden opgewarmd. Bij stralingswarmte van radiatoren en gaskachels wordt meer luchtcirculatie gegeven dan bij een speksteenkachel. Door de constante stralingswarmte is er minder stof in beweging en voelt een mens zich bij een lagere luchttemperatuur prettiger. Mensen die een speksteenkachel in hun woning hebben, hebben dan ook over het algemeen een lagere temperatuur in de woning. Dit voelt prettig aan, is niet benauwd en het ademt prettig. Toch is er voldoende warmte. De straling van de speksteenkachel zorgt namelijk voor directe warmte op het lichaam. Het lichaam wordt intern verwarmd wat voordelen geeft voor spieren en gewrichten. Er ontstaat een behaaglijk en gezond klimaat in huis.
Heb je bij de speksteenkachel nog het beeld van een ouderwetse oostblokkachel? Dat is verleden tijd. De kachels zijn in moderne vormen en kleuren verkrijgbaar en de steen is bijzonder mooi. Daarbij kan een speksteenkachel tegenwoordig volautomatisch werken. Via een regelkastje wordt de luchttoevoer in de kachel geregeld. Wanneer er voldoende warmte door de steen is opgenomen om warmte af te geven, stopt de verbranding. Door de hoge verbrandingstemperatuur is er een zuivere verbranding, wat minder uitstoot geeft. Bij de verbranding van een boom komt er net zoveel kooldioxide vrij als een boom tijdens het groeiproces opneemt. In een speksteenkachel kan in principe iedere houtsoort gestookt worden. Deze kachel verbruikt gemiddeld de helft minder hout dan een open haard. 2 uur stoken geeft een warmte van ongeveer 24 uur. Gemiddeld is 2 maal stoken per dag voldoende. Hoeveel en hoe warm je stookt ligt uiteraard aan je eigen warmtebehoefte. Maar onze conclusie is dat deze kachel intense warmte geeft en bijzonder efficiënt omgaat met brandstof.
Tips voor het gebruik en aanschaf van een speksteenkachel
- Vanuit milieuoogpunt is een speksteenkachel alleen interessant als je lokaal hout kunt betrekken.
- Let op dat de steensoort van de kachel zuiver is. Kachels, opgebouwd met echte speksteen, warmen sneller op en kunnen meer warmte opnemen.
- De speksteenkachel is zwaar (500 tot 4000 kg). Het is zeker raadzaam om de draagkracht van je vloer te controleren alvorens je dit systeem aanschaft.
- Men heeft minder hout nodig dan bij een houtkachel om dezelfde warmte te verkrijgen, maar er is hout nodig. Zorg ervoor dat je een opslag hiervoor hebt en houdt er rekening mee dat het handwerk is om de kachel te stoken.
- Gebruik de kachel niet als allesbrander. Bij het verbranden van geverfd of geïmpregneerd hout, multiplex, spaanplaat en plastic komen allerlei giftige stoffen vrij.
- Het duurt ongeveer een half uur vóór de ruimte wordt opgewarmd. Eerst moeten de stenen namelijk worden opgewarmd.
- Speksteenkachels hebben een erg lange levensduur en zijn onderhoudsvriendelijk. Ze kunnen wel 100 jaar meegaan. Maar ook al vervuild de schoorsteen minder snel dan bij een houthaard, hij moet wel eens in de zoveel tijd worden geveegd.
- Speksteenkachels zijn niet goedkoop en worden niet gesubsidieerd. Prijzen starten bij 3.000 euro. De meerprijs verdien je echter terug door een lagere behoefte aan brandstof.